Κάποτε υπήρχαν χιλιάδες αγροτικοί συνεταιρισμοί, ορισμένοι από τους οποίους δυστυχώς έγραψαν μια μελανή σελίδα στην ιστορία της σύγχρονης αγροτικής οικονομίας του τόπου. Κάποτε λειτουργούσαν εκατοντάδες συνεταιριστικά σουπερμάρκετ και παντοπωλεία. Τη δεκαετία του '90 οι αγροτικοί συνεταιρισμοί είχαν φτάσει να έχουν 250 δικά τους σουπερμάρκετ σε όλη την Ελλάδα. Η χαρά δεν κράτησε πολύ. Λίγο οι πολυεθνικές, οι εικονικοί συνεταιρισμοί, οι χονδρέμποροι, η κακοδιαχείριση και λίγο έως πολύ... το κόμμα με τους κομματάρχες συνδικαλιστές, βούλιαξαν μια σημαντική ιδέα για την προώθηση των ελληνικών προϊόντων στα ράφια. Μετά έκλεισαν. Και μετά ήρθε n «μίζα εισόδου», n «αγορά της θέσης» σε μια μεγάλη αλυσίδα σουπερμάρκετ. Έτσι οι περισσότεροι δεν μπορούσαν να υποστηρίξουν το υπερβολικό κόστος και έβλεπαν ο ένας μετά τον άλλον τα προϊόντα τους να μένουν αδιάθετα, να χαλάνε ή να εκτοξεύονται ως μήνυμα διαμαρτυρίας στην πλατεία κάποιου χωριού ή σε μπλόκο της εθνικής οδού. Για κάθε κατηγορία προϊόντος υπήρχε και ένας ισχυρός χονδρέμπορος-μεσάζων. Οταν δεν παρεμβάλονταν και το deal για να πάει το προϊόν από το χωράφι στο ράφι και γινόταν απευθείας από την αλυσίδα σουπερμάρκετ με τον παραγωγό ή τον αγροτικό συνεταιρισμό, έπρεπε να καταβληθεί ένα σημαντικό ποσό προς το σουπερμάρκετ για την ενοικίαση της θέσης στο ράφι που μπορεί να έφτανε ακόμη και αρκετές χιλιάδες ευρώ. Έτσι, ένα προϊόν που φεύγει φθηνά από τον παραγωγό, φθάνει πανάκριβα στον καταναλωτή.
Απέναντι ο' αυτήν την πραγματικότητα ομάδες πολιτών -κυρίως από την περιφέρεια- αντιδρούν με διάφορους τρόπους. Ανοίγουν πάλι το ένα μετά το άλλο καταστήματα, με ελληνικά προϊόντα που φτάνουν στο ράφι... Οι συνεταιριστές επιστρέφουν ξανά: Μακαρόνια από το Κιλκίς, ρύζι από τη Χαλάστρα Θεσσαλονίκης, γαλακτοκομικά από τα Τρίκαλα και τη Μαγνησία, λάδια από τη Σητεία και χιώτικα τυριά είναι μερικά από τα φτηνά, ποιοτικά και οικολογικά προϊόντα που υπάρχουν στα ράφια χωρίς την υπερεκτίμηση των μεσαζόντων! «Οχι στους μεσάζοντες, όχι στους χονδρέμπορους» είναι το σύνθημα πλέον. Συνεχώς αναπτύσσονται τα κινήματα που προτρέπουν τους καταναλωτές να αγοράζουν προϊόντα απευθείας από τον παραγωγό. Οι αγανακτισμένοι της πλατείας Συντάγματος φαίνεται πως δεν είναι τίποτα μπροστά σ' αυτό το ουσιαστικό και οργανωμένο κίνημα που έχει ξεκινήσει από τις μεγάλες πόλεις της περιφέρειας και έχει συμπαρασύρει πολλούς κατοίκους της Αθήνας.
Τι σημαίνει συνεταιριστική κατανάλωση;
-Απευθείας εισαγωγή προϊόντων καθημερινής κατανάλωσης από τα εργοστάσια παραγωγής τους.
Είναι γεγονός ότι τα ελληνικά προϊόντα αγροτικών συνεταιρισμών δύσκολα έφταναν στα ράφια των σουπερμάρκετ. Από τη μία η κακοδιαχείριση ορισμένων και από την άλλη οι μονοπωλιακές-ολιγοπωλιακές αγορές τα κρατούσαν μακριά από τον καταναλωτή, ο οποίος πλέον θέλει να αγοράζει φθηνά ποιοτικά ελληνικά προϊόντα. ΄Έτσι δημιουργήθηκε μια νέα πραγματικότητα όχι μόνον για τους παραγωγούς αλλά και τις πολυεθνικές που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας και ορισμένες από τις οποίες τα τελευταία χρόνια έχουν πλουτίσει από το ρύζι του Πακιστάν, το οποίο και πουλάνε ως ελληνικό!
• Εδώ και μερικούς μήνες, σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση που αφήνει πίσω της χιλιάδες ανέργους και ενισχύει την κοινωνική ανέχεια, ξαναγεννήθηκε n ιδέα της συνεταιριστικής αλυσίδας σουπερμάρκετ, n «Επιλογή». Υπό την αιγίδα τπς ΠΑΣΕΓΕΣ και τπς εταιρείας «Ελληνική Διατροφή», στη νέα εταιρεία που δημιουργήθηκε το 65% το κατέχουν 45 αγροτικοί συνεταιρισμοί απ' όλη τη χώρα και το 35% μικρομεσαίοι επιχειρηματίες (πρώην ιδιοκτήτες παντοπωλείων, ελληνικών σουπερμάρκετ κλπ.). Αυτή τη στιγμή τα σουπερμάρκετ «Επιλογή» έχουν φτάσει τα 6 στην Αττική: Αργυρούπολη, Κορυδαλλός, Κολωνός, Ιλιον, Αργυρούπολη και Καματερό.
To κατάστημα της Αργυρούπολης που επισκεφθήκαμε, είχε την αύρα παλιού παντοπωλείου με ενδυμασία σουπερμάρκετ. Στα πρώτα ράφια απέναντι από την είσοδο, εκεί όπου οι μεγάλες αλυσίδες συνήθως τοποθετούν τις προσφορές τους, αντικρίσαμε τα πρώτα συνεταιριστικά προϊόντα με τη σφραγίδα της Eldi («Ελληνική Διατροφή»). Μακαρόνια από το Κιλκίς, No 10 με τη χαμηλότερη τιμή της αγοράς: 0,52 ευρώ το μισό κιλό. Ακολουθούμε τον διάδρομο απέναντι από τα ψυγεία. Ρύζι και όσπρια. Αλήθεια, πόσο πάει το ρύζι; Μια γρήγορη έρευνα αγοράς και έχουμε και λέμε: από 1,30 ευρώ και πάνω ανάλογα με το brand και φυσικά, αν επιλέξετε ρύζι με ετικέτα σουπερμάρκετ, μπορείτε να το βρείτε και 0,67. Στόχος των σουπερμάρκετ «Επιλογή» είναι μέχρι το τέλος του χρόνου να έχουν στα ράφια του περισσότερα από 400 ελληνικά προϊόντα αγροτικών συνεταιρισμών. Υπάρχει ορθώς ανησυχία για την ποιότητα Αν βλέπατε, όμως, ότι το ρύζι είναι ελληνικό από την Χαλάστρα Θεσσαλονίκης, παράγεται και συσκευάζεται εκεί;
To ρύζι της Χαλάστρας είναι φημισμένο. Πρώτη φορά καλλιεργήθηκε το1952 από την Υπηρεσία Πειραματικών Εργων Μακεδονίας και κάποιους ιδιώτες. Λέγεται ότι ρύζι έσπερνε και ο Στέλιος "Καζαντζίδης πόΰ είχε νοικιασμένα 80 στρέμματα, ο οποίος μάλιστα τραγούδησε το 1958 στις αποθήκες ρυζιού του πρώτου αγροτικού συνεταιρισμού της περιοχής μαζί με τη Μαρινέλα! Στη Χαλάστρα Θεσσαλονίκης καλλιεργείται το 70% της πανελλήνιας αγοράς ρυζιού. To ρύζι Χαλάστρας εξάγεται και στην Ευρώπη και ορισμένες ξένες εταιρείες μάς το σερβίρουν στο πιάτο με το δικό τους brand name, φυσικά με πολύ ανεβασμένη την τιμή του. Η υπεύθυνη του καταστήματος Ελισάβετ Σκιαδά μάς ξεναγεί, περιγράφοντας αναλυτικά τι περιέχει το κάθε ράφι, όπως κάνει και με τους πελάτες της. «To έχω δοκιμάσει και είναι πολύ καλό», λέει και θυμίζει παλιές εποχές με τον παντοπώλη της γειτονιάς. Στα σουπερμάρκετ «Επιλογή» υπάρχει μεγάλη γκάμα προϊόντων που προέρχονται από αγροτικούς συνεταιρισμούς όπως: γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα της εταιρείας ΤΡΙΚΚΗ (Συνεταιριστική Βιομηχανία Γάλακτος Τρικάλων), την ΕΛΒΟ τπς Μαγνησίας, λάδι από τη Σητεία, τα ελληνικό χιώτικα τυριά «Μαστέλο», προϊόντα καθαρισμού κ.λπ. Συμφέρουσες τιμές ίσως να μην βρείτε στα οπωροκηπευτικά, καθώς ακόμη δεν έχουν ξεκινήσει οι μαζικές παραγγελίες, κάτι που αναμένεται να επιλυθεί στο άμεσο διάστημα, με πρώτα τα φρέσκα λαχανικά και φρούτα από την Κρήτη. «Ο στόχος μας είναι να βάλουμε στα ράφια 400 ελληνικά προϊόντα αγροτικών συνεταιρισμών», επισημαίνει ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Λεωνίδας Καρύγιαννης. Αυτό θα μπορούσε να είχε ήδη γίνει αν πολλοί από τους αγροτικούς συνεταιρισμούς της χώρας είχαν τη δυνατότητα επεξεργασίας αλλά και συσκευασίας του προϊόντος τους, όπως για παράδειγμα το αλεύρι Δομοκού. Η συζήτηση μαζί του περιστρέφεται και στον κοινωνικό χαρακτήρα των αγροτικών συνεταιρισμών και αναρωτιόμαστε κατά πόσον αυτός διατηρείται πέρα από τις χαμηλές τιμές στα προϊόντα, διότι οι πελάτες έχουν την επιλογή και αγοράς gourmet τοπικών προϊόντων που η τιμή τους δεν διαφέρει και πολύ από τα υπόλοιπα σουπερμάρκετ. Σύμφωνα με τον Λ. Καρύγιαννη, στους δήμους όπου υπάρχει n «Επιλογή» έχει υπογραφεί συμφωνία με τους δημάρχους, με βάση την οποία παρέχονται ειδικές τιμές σε κοινωνικά αδύναμες ομάδες.
.• Η Συνεταιριστική Παράκαμψη Μεσαζόντων (Σ.Πα.Με.) θέλει να συμβάλει στη δημιουργία δικτύων αλληλοϋποστήριξης συνεταιριστικών προϊόντων, επιδιώκοντας τη διάθεσή τους σε συνεταιριστικά πρατήρια από τους ίδιους τους παραγωγούς, παρακάμπτοντας έτσι τον ρόλο των μεσαζόντων»: Η Σ.Πα.Με διαθέτει και το δικό της site (http://synparmes.gr), στο οποίο μπορεί να βρει κάποιος μεγάλη γκάμα προϊόντων. Το κίνημα προτείνει να γίνουμε μέτοχοι σε ένα σουπερμάρκετ της πόλης μας, το οποίο θα προμηθεύεται τα προϊόντα κατευθείαν από τις εταιρείες παραγωγής και χωρίς μεσάζοντες..
• Ηλεκτρονική λαϊκή αγορά: ebloko.gr. To eblok δίνει τη δυνατότητα στον καταναλωτή να έχει πρόσβαση σε προϊόντα ελλήνων παραγωγών και κατασκευαστών και να τα αγοράσει σε τιμές
παραγωγού. Σύνθημα; «To ebloko.gr δεν είναι αντίδραση, είναι δράση!»
• Παράγουμε ό,τι καταναλώνουμε: σε αυτό το κίνημα συμμετέχουν διάφοροι εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης, εργατικών σωματείων και επαγγελματικών ομοσπονδιών. Παρεμβαίνουν, ζητώντας από τα σουπερμάρκετ να τοποθετούν στα ράφια τους ελληνικά προϊόντα.
• Ομάδες νέων αγροτών και παραγωγών που διαθέτουν μόνοι τους τα προϊόντα είτε σε τοπικό επίπεδο είτε σε πανελλαδικό μέσω Διαδικτύου. Ξεχωρίζουν η Ομάδα Παραγωγών του Αρδά και οι παραγωγοί της Ροδόπης, που εδώ και περίπου έναν χρόνο προωθούν τα προϊόντα τους (κρασί, μέλι, τυροκομικά, κρέας, γάλα και κηπευτικά) στις τοπικές αγορές της περιοχής τους. Το θέμα του «μεσάζοντος» δεν είναι μόνον ελληνικό, ομάδες πολιτών εδώ και χρόνια προωθούν δίκτυο εναλλακτικού και αλληλέγγυου εμπορίου σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες. Στην Ελλάδα το πρώτο ανάλογο δίκτυο δημιουργήθηκε το 2004 με το συνεταιρισμό «Ο σπόρος» στα Εξάρχεια. Τα μέλη του δικτύου υποστηρίζουν: «Στο "Σπόρο" θέλουμε να πειραματιστούμε σε ένα διαφορετικό, εναλλακτικό μοντέλο εμπορίου που στη θέση του κέρδους θα βάζει ένα πλήθος στόχων: την αυτονομία και την αξιοπρεπή διαβίωση του παραγωγού,τη βιωσιμότητα της δομής διακίνησης, τη διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος, την ποιότητα και την προσιτή τιμή. Θέλουμε αυτές οι επιμέρους επιδιώξεις να ρυθμίζονται από σχέσεις εμπιστοσύνης και αμοιβαιότητας, με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων, και όχι από το "αόρατο" χέρι της αγοράς». Ανάλογο δίκτυο εναλλακτικού εμπορίου είναι n Terra Verde (Πράσινη Γη) στα Χανιά κ.ά.
Αγροτικοί συνεταιρισμοί λειτουργούν σε διάφορες χώρες του κόσμου, ακολουθώντας ξεχωριστά μοντέλα ανάπτυξης. Ορισμένοι μάλιστα απ' αυτούς έχουν εξελιχθεί σε ισχυρούς ομίλους!
Η Δανία ίσως διαθέτει το πιο σημαντικό συνεταιριστικό κίνημα στον κόσμο. Οι συνεταιριστικές οργανώσεις εμπορεύονται το 90% του γάλακτος και το 80% των τυριών. Στις ομοσπονδίες τους συμμετέχουν με μικρό ποσοστό και ιδιώτες. Αξίζει να αναφέρουμε πως n πανίσχυρη πολυεθνική εταιρεία Aria δημιουργήθηκε από τη συγχώνευση δύο κορυφαίων τυροκομικών συνεταιρισμών, αυτών της Δανίας και της Σουηδίας. Γαλλία: Υπάρχουν τρεις μεγάλες εθνικές ομοσπονδίες: Γαλλική Συνομοσπονδία Αγροτικών Συνεταιρισμών, Εθνική Ομοσπονδία Αγροτικών Ασφαλίσεων, Εθνική Ομοσπονδία Αγροτικής Πίστης.
Στο παράδειγμα της Γαλλίας αξίζει να αναφέρουμε έναν μικρό συνεταιρισμό, τον SCV Castelmaure με μόλις 62 μέλη και βάση του μία περιοχή της Νότιας Γαλλίας. Αυτός ο μικρός συνεταιρισμός του Πατρικ Ντε Μαριέν, που ξεκίνησε το 1978, όχι μόνο έχει κατακτήσει δική του θέση στην αγορά, αλλά καταφέρνει ακόμη και σε περιόδους κρίσης να ανταγωνίζεται επάξια τις πολυεθνικές.
Στην Ολλανδία υπάρχουν περίπου 2.000 αγροτικοί συνεταιρισμοί. Κάθε τομέας παραγωγής διαθέτει και τον δικό του συνεταιρισμό. Στην Ολλανδία λειτουργεί το Εθνικό Συνεταιριστικό Συμβούλιο, το οποίο και υπεραμύνεται των συμφερόντων των συνεταιρισμών απέναντι στις διαφοροποιήσεις της εκάστοτε κυβέρνησης. Διαθέτει τον μεγαλύτερο συνεταιρισμό γάλακτος στην Ευρώπη.
Στην Αμερική λειτουργούν 8.000 συνεταιρισμοί με μέλη έξι εκατομμύρια Αμερικανούς. Εκτός από τον τομέα των τροφίμων υπάρχουν ακόμη και συνεταιριστικά διυλιστήρια και πετρελαιοπηγές.
Απέναντι ο' αυτήν την πραγματικότητα ομάδες πολιτών -κυρίως από την περιφέρεια- αντιδρούν με διάφορους τρόπους. Ανοίγουν πάλι το ένα μετά το άλλο καταστήματα, με ελληνικά προϊόντα που φτάνουν στο ράφι... Οι συνεταιριστές επιστρέφουν ξανά: Μακαρόνια από το Κιλκίς, ρύζι από τη Χαλάστρα Θεσσαλονίκης, γαλακτοκομικά από τα Τρίκαλα και τη Μαγνησία, λάδια από τη Σητεία και χιώτικα τυριά είναι μερικά από τα φτηνά, ποιοτικά και οικολογικά προϊόντα που υπάρχουν στα ράφια χωρίς την υπερεκτίμηση των μεσαζόντων! «Οχι στους μεσάζοντες, όχι στους χονδρέμπορους» είναι το σύνθημα πλέον. Συνεχώς αναπτύσσονται τα κινήματα που προτρέπουν τους καταναλωτές να αγοράζουν προϊόντα απευθείας από τον παραγωγό. Οι αγανακτισμένοι της πλατείας Συντάγματος φαίνεται πως δεν είναι τίποτα μπροστά σ' αυτό το ουσιαστικό και οργανωμένο κίνημα που έχει ξεκινήσει από τις μεγάλες πόλεις της περιφέρειας και έχει συμπαρασύρει πολλούς κατοίκους της Αθήνας.
Τι σημαίνει συνεταιριστική κατανάλωση;
-Απευθείας εισαγωγή προϊόντων καθημερινής κατανάλωσης από τα εργοστάσια παραγωγής τους.
Είναι γεγονός ότι τα ελληνικά προϊόντα αγροτικών συνεταιρισμών δύσκολα έφταναν στα ράφια των σουπερμάρκετ. Από τη μία η κακοδιαχείριση ορισμένων και από την άλλη οι μονοπωλιακές-ολιγοπωλιακές αγορές τα κρατούσαν μακριά από τον καταναλωτή, ο οποίος πλέον θέλει να αγοράζει φθηνά ποιοτικά ελληνικά προϊόντα. ΄Έτσι δημιουργήθηκε μια νέα πραγματικότητα όχι μόνον για τους παραγωγούς αλλά και τις πολυεθνικές που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας και ορισμένες από τις οποίες τα τελευταία χρόνια έχουν πλουτίσει από το ρύζι του Πακιστάν, το οποίο και πουλάνε ως ελληνικό!
• Εδώ και μερικούς μήνες, σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση που αφήνει πίσω της χιλιάδες ανέργους και ενισχύει την κοινωνική ανέχεια, ξαναγεννήθηκε n ιδέα της συνεταιριστικής αλυσίδας σουπερμάρκετ, n «Επιλογή». Υπό την αιγίδα τπς ΠΑΣΕΓΕΣ και τπς εταιρείας «Ελληνική Διατροφή», στη νέα εταιρεία που δημιουργήθηκε το 65% το κατέχουν 45 αγροτικοί συνεταιρισμοί απ' όλη τη χώρα και το 35% μικρομεσαίοι επιχειρηματίες (πρώην ιδιοκτήτες παντοπωλείων, ελληνικών σουπερμάρκετ κλπ.). Αυτή τη στιγμή τα σουπερμάρκετ «Επιλογή» έχουν φτάσει τα 6 στην Αττική: Αργυρούπολη, Κορυδαλλός, Κολωνός, Ιλιον, Αργυρούπολη και Καματερό.
To κατάστημα της Αργυρούπολης που επισκεφθήκαμε, είχε την αύρα παλιού παντοπωλείου με ενδυμασία σουπερμάρκετ. Στα πρώτα ράφια απέναντι από την είσοδο, εκεί όπου οι μεγάλες αλυσίδες συνήθως τοποθετούν τις προσφορές τους, αντικρίσαμε τα πρώτα συνεταιριστικά προϊόντα με τη σφραγίδα της Eldi («Ελληνική Διατροφή»). Μακαρόνια από το Κιλκίς, No 10 με τη χαμηλότερη τιμή της αγοράς: 0,52 ευρώ το μισό κιλό. Ακολουθούμε τον διάδρομο απέναντι από τα ψυγεία. Ρύζι και όσπρια. Αλήθεια, πόσο πάει το ρύζι; Μια γρήγορη έρευνα αγοράς και έχουμε και λέμε: από 1,30 ευρώ και πάνω ανάλογα με το brand και φυσικά, αν επιλέξετε ρύζι με ετικέτα σουπερμάρκετ, μπορείτε να το βρείτε και 0,67. Στόχος των σουπερμάρκετ «Επιλογή» είναι μέχρι το τέλος του χρόνου να έχουν στα ράφια του περισσότερα από 400 ελληνικά προϊόντα αγροτικών συνεταιρισμών. Υπάρχει ορθώς ανησυχία για την ποιότητα Αν βλέπατε, όμως, ότι το ρύζι είναι ελληνικό από την Χαλάστρα Θεσσαλονίκης, παράγεται και συσκευάζεται εκεί;
To ρύζι της Χαλάστρας είναι φημισμένο. Πρώτη φορά καλλιεργήθηκε το1952 από την Υπηρεσία Πειραματικών Εργων Μακεδονίας και κάποιους ιδιώτες. Λέγεται ότι ρύζι έσπερνε και ο Στέλιος "Καζαντζίδης πόΰ είχε νοικιασμένα 80 στρέμματα, ο οποίος μάλιστα τραγούδησε το 1958 στις αποθήκες ρυζιού του πρώτου αγροτικού συνεταιρισμού της περιοχής μαζί με τη Μαρινέλα! Στη Χαλάστρα Θεσσαλονίκης καλλιεργείται το 70% της πανελλήνιας αγοράς ρυζιού. To ρύζι Χαλάστρας εξάγεται και στην Ευρώπη και ορισμένες ξένες εταιρείες μάς το σερβίρουν στο πιάτο με το δικό τους brand name, φυσικά με πολύ ανεβασμένη την τιμή του. Η υπεύθυνη του καταστήματος Ελισάβετ Σκιαδά μάς ξεναγεί, περιγράφοντας αναλυτικά τι περιέχει το κάθε ράφι, όπως κάνει και με τους πελάτες της. «To έχω δοκιμάσει και είναι πολύ καλό», λέει και θυμίζει παλιές εποχές με τον παντοπώλη της γειτονιάς. Στα σουπερμάρκετ «Επιλογή» υπάρχει μεγάλη γκάμα προϊόντων που προέρχονται από αγροτικούς συνεταιρισμούς όπως: γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα της εταιρείας ΤΡΙΚΚΗ (Συνεταιριστική Βιομηχανία Γάλακτος Τρικάλων), την ΕΛΒΟ τπς Μαγνησίας, λάδι από τη Σητεία, τα ελληνικό χιώτικα τυριά «Μαστέλο», προϊόντα καθαρισμού κ.λπ. Συμφέρουσες τιμές ίσως να μην βρείτε στα οπωροκηπευτικά, καθώς ακόμη δεν έχουν ξεκινήσει οι μαζικές παραγγελίες, κάτι που αναμένεται να επιλυθεί στο άμεσο διάστημα, με πρώτα τα φρέσκα λαχανικά και φρούτα από την Κρήτη. «Ο στόχος μας είναι να βάλουμε στα ράφια 400 ελληνικά προϊόντα αγροτικών συνεταιρισμών», επισημαίνει ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Λεωνίδας Καρύγιαννης. Αυτό θα μπορούσε να είχε ήδη γίνει αν πολλοί από τους αγροτικούς συνεταιρισμούς της χώρας είχαν τη δυνατότητα επεξεργασίας αλλά και συσκευασίας του προϊόντος τους, όπως για παράδειγμα το αλεύρι Δομοκού. Η συζήτηση μαζί του περιστρέφεται και στον κοινωνικό χαρακτήρα των αγροτικών συνεταιρισμών και αναρωτιόμαστε κατά πόσον αυτός διατηρείται πέρα από τις χαμηλές τιμές στα προϊόντα, διότι οι πελάτες έχουν την επιλογή και αγοράς gourmet τοπικών προϊόντων που η τιμή τους δεν διαφέρει και πολύ από τα υπόλοιπα σουπερμάρκετ. Σύμφωνα με τον Λ. Καρύγιαννη, στους δήμους όπου υπάρχει n «Επιλογή» έχει υπογραφεί συμφωνία με τους δημάρχους, με βάση την οποία παρέχονται ειδικές τιμές σε κοινωνικά αδύναμες ομάδες.
.• Η Συνεταιριστική Παράκαμψη Μεσαζόντων (Σ.Πα.Με.) θέλει να συμβάλει στη δημιουργία δικτύων αλληλοϋποστήριξης συνεταιριστικών προϊόντων, επιδιώκοντας τη διάθεσή τους σε συνεταιριστικά πρατήρια από τους ίδιους τους παραγωγούς, παρακάμπτοντας έτσι τον ρόλο των μεσαζόντων»: Η Σ.Πα.Με διαθέτει και το δικό της site (http://synparmes.gr), στο οποίο μπορεί να βρει κάποιος μεγάλη γκάμα προϊόντων. Το κίνημα προτείνει να γίνουμε μέτοχοι σε ένα σουπερμάρκετ της πόλης μας, το οποίο θα προμηθεύεται τα προϊόντα κατευθείαν από τις εταιρείες παραγωγής και χωρίς μεσάζοντες..
• Ηλεκτρονική λαϊκή αγορά: ebloko.gr. To eblok δίνει τη δυνατότητα στον καταναλωτή να έχει πρόσβαση σε προϊόντα ελλήνων παραγωγών και κατασκευαστών και να τα αγοράσει σε τιμές
παραγωγού. Σύνθημα; «To ebloko.gr δεν είναι αντίδραση, είναι δράση!»
• Παράγουμε ό,τι καταναλώνουμε: σε αυτό το κίνημα συμμετέχουν διάφοροι εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης, εργατικών σωματείων και επαγγελματικών ομοσπονδιών. Παρεμβαίνουν, ζητώντας από τα σουπερμάρκετ να τοποθετούν στα ράφια τους ελληνικά προϊόντα.
• Ομάδες νέων αγροτών και παραγωγών που διαθέτουν μόνοι τους τα προϊόντα είτε σε τοπικό επίπεδο είτε σε πανελλαδικό μέσω Διαδικτύου. Ξεχωρίζουν η Ομάδα Παραγωγών του Αρδά και οι παραγωγοί της Ροδόπης, που εδώ και περίπου έναν χρόνο προωθούν τα προϊόντα τους (κρασί, μέλι, τυροκομικά, κρέας, γάλα και κηπευτικά) στις τοπικές αγορές της περιοχής τους. Το θέμα του «μεσάζοντος» δεν είναι μόνον ελληνικό, ομάδες πολιτών εδώ και χρόνια προωθούν δίκτυο εναλλακτικού και αλληλέγγυου εμπορίου σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες. Στην Ελλάδα το πρώτο ανάλογο δίκτυο δημιουργήθηκε το 2004 με το συνεταιρισμό «Ο σπόρος» στα Εξάρχεια. Τα μέλη του δικτύου υποστηρίζουν: «Στο "Σπόρο" θέλουμε να πειραματιστούμε σε ένα διαφορετικό, εναλλακτικό μοντέλο εμπορίου που στη θέση του κέρδους θα βάζει ένα πλήθος στόχων: την αυτονομία και την αξιοπρεπή διαβίωση του παραγωγού,τη βιωσιμότητα της δομής διακίνησης, τη διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος, την ποιότητα και την προσιτή τιμή. Θέλουμε αυτές οι επιμέρους επιδιώξεις να ρυθμίζονται από σχέσεις εμπιστοσύνης και αμοιβαιότητας, με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων, και όχι από το "αόρατο" χέρι της αγοράς». Ανάλογο δίκτυο εναλλακτικού εμπορίου είναι n Terra Verde (Πράσινη Γη) στα Χανιά κ.ά.
Αγροτικοί συνεταιρισμοί λειτουργούν σε διάφορες χώρες του κόσμου, ακολουθώντας ξεχωριστά μοντέλα ανάπτυξης. Ορισμένοι μάλιστα απ' αυτούς έχουν εξελιχθεί σε ισχυρούς ομίλους!
Η Δανία ίσως διαθέτει το πιο σημαντικό συνεταιριστικό κίνημα στον κόσμο. Οι συνεταιριστικές οργανώσεις εμπορεύονται το 90% του γάλακτος και το 80% των τυριών. Στις ομοσπονδίες τους συμμετέχουν με μικρό ποσοστό και ιδιώτες. Αξίζει να αναφέρουμε πως n πανίσχυρη πολυεθνική εταιρεία Aria δημιουργήθηκε από τη συγχώνευση δύο κορυφαίων τυροκομικών συνεταιρισμών, αυτών της Δανίας και της Σουηδίας. Γαλλία: Υπάρχουν τρεις μεγάλες εθνικές ομοσπονδίες: Γαλλική Συνομοσπονδία Αγροτικών Συνεταιρισμών, Εθνική Ομοσπονδία Αγροτικών Ασφαλίσεων, Εθνική Ομοσπονδία Αγροτικής Πίστης.
Στο παράδειγμα της Γαλλίας αξίζει να αναφέρουμε έναν μικρό συνεταιρισμό, τον SCV Castelmaure με μόλις 62 μέλη και βάση του μία περιοχή της Νότιας Γαλλίας. Αυτός ο μικρός συνεταιρισμός του Πατρικ Ντε Μαριέν, που ξεκίνησε το 1978, όχι μόνο έχει κατακτήσει δική του θέση στην αγορά, αλλά καταφέρνει ακόμη και σε περιόδους κρίσης να ανταγωνίζεται επάξια τις πολυεθνικές.
Στην Ολλανδία υπάρχουν περίπου 2.000 αγροτικοί συνεταιρισμοί. Κάθε τομέας παραγωγής διαθέτει και τον δικό του συνεταιρισμό. Στην Ολλανδία λειτουργεί το Εθνικό Συνεταιριστικό Συμβούλιο, το οποίο και υπεραμύνεται των συμφερόντων των συνεταιρισμών απέναντι στις διαφοροποιήσεις της εκάστοτε κυβέρνησης. Διαθέτει τον μεγαλύτερο συνεταιρισμό γάλακτος στην Ευρώπη.
Στην Αμερική λειτουργούν 8.000 συνεταιρισμοί με μέλη έξι εκατομμύρια Αμερικανούς. Εκτός από τον τομέα των τροφίμων υπάρχουν ακόμη και συνεταιριστικά διυλιστήρια και πετρελαιοπηγές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου