Τρίτη 30 Ιουλίου 2013

Φτωχών μεταναστών πάσα γή τάφος

Ο Αφγανός Μοχάμεντ-Αλί Αζίμι θα είναι σήμερα 16 ετών. Εδώ και δυο χρόνια δεν έχει δώσει σημεία ζωής και ο πατέρας του πίσω στην πατρίδα τους -γνωρίζοντας ότι ο γιος του ταξίδεψε για τη Μυτιλήνη- φοβάται το ενδεχόμενο να μη βρίσκεται στη ζωή και να πνίγηκε στη διαδρομή για το νησί... Υπάρχουν και πολλές άλλες περιπτώσεις συγγενών που έπειτα από δύο ή τρία χρόνια αναζητούν τους ανθρώπους τους, οι οποίοι μπορεί να έχουν ταφεί στη Μυτιλήνη και ύστερα από κάποια χρόνια τα ίχνη τους να έχουν χαθεί. Για τρία χρόνια περίπου οι σοροί τους θάβονται σε λάκκους στο πίσω μέρος του νεκροταφείου του Αγίου Παντελεήμονα της πόλης, με μια μικρή μαρμάρινη πλάκα που αναγράφει τον κωδικό αριθμό τους, σε περίπτωση που κάποιος τους αναζητήσει. Μετά την εκταφή τους τα οστά τους καταλήγουν στα αζήτητα. Στο χωνευτήρι του νεκροταφείου. Με τα κόκαλα των απόρων. Κοινή η μοίρα των φτωχών, είτε είναι χριστιανοί είτε μουσουλμάνοι. Είτε Ελληνες είτε Αφγανοί... Ο δρόμος για αυτό που θεωρούν Γη της Επαγγελίας καταλήγει σε υγρό τάφο για κάποιους από τους πρόσφυγες που, αναζητώντας μια καλύτερη τύχη, ταξιδεύουν μέσα σε αντίξοες καιρικές συνθήκες, μέσα σε μικρές βάρκες από τα απέναντι παράλια και οι περισσότεροι, χωρίς να γνωρίζουν κολύμπι. Δεκάδες φορές η θάλασσα σε ακτές του νησιού έχει ξεβράσει πτώματα νέων ανθρώπων, ακόμη και παιδιών. Οι περισσότεροι δεν έχουν πάνω τους στοιχεία κι αυτό γιατί πολλές φορές δεν θέλουν να δηλώσουν την πραγματική χώρα προέλευσής τους. Νεκροψία Από εκεί ξεκινά μια ολόκληρη διαδικασία από τις υπηρεσίες, όπως προβλέπεται από τον νόμο, για την καταγραφή τους. Γίνεται τυπική νεκροψία στις σορούς τους και συνήθως το πόρισμα αναφέρει «πνιγμός εντός θαλασσίου ύδατος».
Το Λιμεναρχείο αναλαμβάνει να φωτογραφήσει το πτώμα απ' όλες τις πλευρές (μπορεί να χρειαστούν και 50 φωτογραφίες για ένα θύμα πνιγμού), ενώ λαμβάνονται και δακτυλικά αποτυπώματα. Σε περίπτωση που η σορός είναι σε προχωρημένη σήψη, μπορεί ο γιατρός που στην περίπτωση της Μυτιλήνης εκτελεί χρέη
ιατροδικαστή να αφαιρέσει μέρος του δέρματος και όργανα, τα οποία στέλνονται στο Καποδιστριακό Νοσοκομείο Αθηνών, όπου και παραμένουν ώστε με τη μέθοδο του DNA να μπορεί στο μέλλον να αναγνωριστεί από συγγενείς η ταυτότητα του θύματος. Τα έξοδα ταφής των προσφύγων στη Λέσβο αναλαμβάνει εδώ και χρόνια η νομαρχία, η οποία ειδοποιεί τα γραφεία τελετών για τις παραπέρα ενέργειες. Οι σοροί τοποθετούνται σε φέρετρα και θάβονται σε πρόχειρους τάφους σε μιαν άκρη στο νεκροταφείο του Αγίου Παντελεήμονα. Εκεί, ώς τώρα, έχουν ταφεί περίπου 50 άτομα, ενώ δυο-τρία έχουν ταφεί στο νεκροταφείο της Αγίας Κυριακής. Ο Γιώργος Δρακούλας, στο βιβλίο που κυκλοφόρησε πρόσφατα με τίτλο «Εγώ, ο Ελληνας μετανάστης», γράφει για τη διαδικασία αυτή: «(...) έχω παραβρεθεί σε μια δεκαπενταριά κηδείες προσφύγων. Παρευρίσκομαι στις κηδείες για να μην θάβονται σαν σκυλιά, μόνοι τους, χωρίς προσευχή. Νομίζω πως οι μανάδες τους θα είναι λιγότερο στεναχωρημένες αν ξέρουν πως τους κάνουμε μια απλή έστω τελετή». Και συνεχίζει σε άλλο σημείο: «5 Δεκεμβρίου 2004 και πάλι βρίσκομαι στο κοιμητήριο του Αγίου Παντελεήμονα, τι σύμπτωση! Με τον Μοχαμεντί (σ.σ. πρόσφυγας από το Αφγανιστάν που εδώ και χρόνια ζει και εργάζεται στη Μυτιλήνη), συνοδεύουμε δυο αμούστακα παλικάρια. Η λάσπη πάλι κολλάει στα παπούτσια μου. Το μέρος όπου θάβονται οι πρόσφυγες είναι ένας παλιός ομαδικός τάφος όπου στην Κατοχή θάβονταν οι Μυτιληνιοί που πέθαιναν από την πείνα...».
 Κάθε τάφος χωρίζεται από τον άλλο με μερικούς μικρούς πλίνθους που τοποθετούνται πρόχειρα γύρω γύρω. Τον χειμώνα, όταν φουντώνει το γρασίδι, οι μικρές πέτρες «χάνονται» μέσα στα χόρτα και οι τάφοι γίνονται ένα με τον χώρο. Μπορεί άνετα κάποιος να πατήσει πάνω τους αν δεν τους διακρίνει έγκαιρα. Τα γραφεία κηδειών κάνουν τη δουλειά τους μέχρι τη στιγμή που γίνεται η ταφή, από εκεί και πέρα, όμως, δεν φαίνεται να υπάρχει καμιά απολύτως μέριμνα για τους ανθρώπους αυτούς. «Κάνουμε όλες τις απαιτούμενες διαδικασίες», μας λέει η υπεύθυνη του γραφείου κηδειών Δούκα. «Οι σοροί τοποθετούνται σε φέρετρα και θάβονται σε τάφους, ενώ βάζουμε και μια μικρή πλακίτσα με το όνομα ή τον κωδικό αριθμό του πρόσφυγα». Ο κωδικός αριθμός βγαίνει από τον αριθμό κατά σειρά των «αγνώστου ταυτότητας» νεκρών που έχουν βρεθεί και το έτος (π.χ. 1-2006). Αν οι συγγενείς αναζητήσουν τους ανθρώπους τους μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα από τη στιγμή της ταφής τους, μπορεί και να είναι τυχεροί και να τους βρουν. Σε πολλές περιπτώσεις οι πλακίτσες πάνω από τους τάφους χάνονται έπειτα από μερικούς μήνες ενώ μετά την εκταφή, τα οστά των νεκρών προσφύγων καταλήγουν στο «χωνευτήρι» μαζί με τα οστά των απόρων. Από εκεί και πέρα χάνονται οριστικά τα ίχνη τους. Ο φροντιστής του νεκροταφείου του Αγίου Παντελεήμονα λέει πως «βάζουν πάνω από τους τάφους πλακίτσες με τον αριθμό τους, όμως το καλοκαίρι έρχονται Αλβανοί εργάτες και καθαρίζουν το νεκροταφείο και τότε έχει συμβεί κάποιες φορές, μαζί με άλλα, να πετάνε και τις πλακίτσες αυτές. Δυστυχώς αυτό είναι κάτι που δεν μπορούμε εμείς πάντα να το ελέγξουμε». Οσο για την τύχη των οστών μετά την εκταφή, ο ίδιος μας είπε πως «δεν υπάρχει δυνατότητα να φυλαχθούν σε κασάκια και από τη στιγμή που κανείς δεν αναλαμβάνει και την οικονομική κάλυψη, τα οστά καταλήγουν στο χωνευτήρι μαζί με άλλα. Δεν έχουμε και περιθώριο να τους διατηρήσουμε στους τάφους γιατί υπάρχει μεγάλο πρόβλημα έλλειψης χώρου. Δεν μας έχει πει κανείς τι άλλο πρέπει να κάνουμε. Πρόσφατα μας ζήτησαν ξένοι διερμηνείς να σταματήσουμε να κάνουμε εκταφές μέχρι να βρεθεί λύση».

Δευτέρα 29 Ιουλίου 2013

25 Δήμοι κατά νομοσχεδίου που θα οδηγήσει στην τσιμεντοποίηση των ελληνικών νησιών

8 Ιουλίου 2013
Αξιότιμες/οι κυρίες/οι Βουλευτές,
Θεωρούμε απαραίτητο να εκφράσουμε την ευθεία αντίθεση μας στις διατάξεις του νομοσχεδίου με τίτλο «Απλούστευση διαδικασιών για την ενίσχυση τηςτουριστικήςεπιχειρηματικότητας, αναδιάρθρωση του ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού και λοιπές διατάξεις», διότι πιστεύουμε πως θα συντελέσουν στη μη αναστρέψιμη υποβάθμιση του τουριστικού προϊόντος των νησιών μας και συνεπώς της τοπικής οικονομίας και του κοινωνικού ιστού.
Είμαστε αντίθετοι στη σαφή προτίμηση των νομοθετών υπέρ εκείνων των τουριστικών επενδύσεων που είναι ξένες προς το περιβάλλον, την κοινωνική και πολιτιστική ταυτότητα των νησιών μας, όπως των «οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων» και των «σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων». Η θέση μας αυτή ενισχύεται από το γεγονός πως σε άλλες χώρες στις οποίες έχουν δοκιμαστεί έχoυν αποτύχει, με καταστρεπτικές επιπτώσεις για την εθνική τους οικονομία. Η παραθεριστική κατοικία δεν είναι τουριστική επένδυση και η μέση δαπάνη του παραθεριστή έχει αποδειχθεί πολλάκις κατώτερη από εκείνη των τουριστών. Συνεπώς, η στόχευση του νομοσχεδίου για αναβάθμιση του ελληνικού τουριστικού προϊόντος έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις προωθούμενες διατάξεις για την περαιτέρω δόμηση νέων κατοικιών, οδηγώντας στην υποβάθμιση του δομημένου περιβάλλοντος τη στιγμή που υπάρχουν 55.000 αδιάθετες κατοικίες σε εθνικό επίπεδο, το 44% των οποίων υπολογίζονται σε περιοχές ευαίσθητης κλίμακας και περιορισμένης φέρουσας
ικανότητας, όπως τα ελληνικά νησιά. Παρόμοιες προσπάθειες στο παρελθόν, όπως το άρθρο 148 του νόμου 4070/2012 του Υπουργείου Υποδομών, με τίτλο «Χωροθέτηση οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων και άλλες σχετικές διατάξεις», είχαν προκαλέσει την μαζική αντίδραση των Βουλευτών, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και της κοινής γνώμης, με αποτέλεσμα την απόσυρσή τους. Επιπρόσθετα, η κατάφωρη υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος μέσα από την εκμετάλλευση δασών, δασικών εκτάσεων και αιγιαλού καθώς και προστατευόμενων περιοχών, ενισχύει ακόμα περισσότερο το επιχείρημα μας πως το πρότυπο αυτό που προτείνεται μόνο υποβάθμιση του τουριστικού προϊόντος μπορεί να επιφέρει. Ο τουρισμός, χάρις τα μοναδικά συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας, οφείλει να αποτελέσει έναν από τους κύριους μοχλούς ανάπτυξής της στη σημερινή κρισιμότατη συγκυρία, αλλά ως τουρισμός ποιότητας και όχι ως
ένα είδος κτηματομεσιτικής δραστηριότητας. Βάσει των παραπάνω σας ζητούμε να καταψηφίσετε τις διατάξεις του εν λόγω νομοσχεδίου που θίγουν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των νησιών μας, ώστε να αποτραπεί η οικοπεδοποίηση και η καταστροφή τους, όπως άλλωστε επιθυμούν και οι συμπολίτες μας.
Με τιμή,
1. Χαράλαμπος Μακρής,
Δήμαρχος Αγ. Ευστρατίου
2. Πέτρος Βαφίνης, Δήμαρχος Αλοννήσου
3. Ιάκωβος Ρούσσος, Δήμαρχος Ανάφης
4. Ιωάννης Γλυνός, Δήμαρχος Άνδρου
5. Πανορμίτης Κονταράτος,
Δήμαρχος Αστυπάλαιας
6. Χρήστος Σταυρινάδης, Δήμαρχος Ικαρίας
7. Κώστας Χατζηεμμανουήλ, ΔήμαρχοςΘάσου
8. Νικόλαος Ζώρζος, ΔήμαρχοςΘήρας
9. Μιχάλης Χανιώτης, Δήμαρχος Κάρπαθου
10. Γεώργιος Δεμιρτζάκης, Δήμαρχος
Καντάνου,Χανιά
11. Γεράσιμος–Θεόδωρος Μαγκανιώτης,
Δήμαρχος Κιμώλου
12. Άγγελος Κωβαίος,
Πρόεδρος Κοινότητας Ηρακλειάς
13. Μπενέτος Σπύρου, Δήμαρχος Λειψών
14. Αντώνης Χατζηδιαμαντής, Δήμαρχος Λήμνου
15. Γεράσιμος Δαμουλάκης, ΔήμαρχοςΜήλου
16. Ειρήνη Γρυπάρη, ΔήμαρχοςΜυκόνου
17. Νίκος Καρακωνσταντής, Δήμαρχος Νισύρου
18. ΣπύροςΜπογδάνος, Δήμαρχος Παξών
19. Χρήστος Βλαχογιάννης, Δήμαρχος Πάρου
20. Θάνος Στυλιανός, Δήμαρχος Σάμου
21. Γιάννης Συρίγος, Δήμαρχος Σικίνου
22. Γιάννης Δεκαβάλλας, Δήμαρχος Σύρου
23. ΓεώργιοςΜιχελής, Δήμαρχος Σκοπέλου
24. Μιχαήλ Πατρός, Δήμαρχος Χάλκης
25. Μαρία Καμμά- Αλειφέρη, Δήμαρχος Τήλου
Πηγή: www.ellet.gr

Εξασθενές χρώμιο στην Κοζάνη

Στην εξορυκτική δραστηριότητα της ΔΕΗ και σε κάθε άλλη κατεύθυνση αναζητούν οι αρμόδιες υπηρεσίες της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας τις αιτίες της μόλυνσης των πηγών ύδρευσης δύο κοινοτήτων της Κοζάνης με εξασθενές χρώμιο, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα την ολική απαγόρευση της χρήσης νερού από τις δύο ρυπασμένες πηγές.

Από την πλευρά της, πάντως, η Επιχείρηση αρνείται πως έχει χρησιμοποιήσει ενώσεις χρωμίου στους πύργους ψύξης, ενώ οι Αρχές, που συγκρότησαν διεπιστημονική ομάδα για τη διερεύνηση του φαινομένου, δεν κρύβουν την ανησυχία τους για το ενδεχόμενο η μόλυνση να είναι εκτεταμένη και μη αναστρέψιμη.
Οι περίπου 1.300 κάτοικοι του Αγίου Δημητρίου και του Ρυακίου γιόρτασαν το Πάσχα με εμφιαλωμένο νερό που τους προμηθεύει τις τελευταίες μέρες ο Δήμος Κοζάνης και είναι άγνωστο αν και πότε θα χρησιμοποιήσουν ξανά το νερό της βρύσης για τις καθημερινές τους ανάγκες (πόση, μαγείρεμα, ατομική υγιεινή και καθαριότητα).
Με νεότερη ανακοίνωσή της, έπειτα και από σχετικές απαντήσεις που έλαβε από τα αρμόδια υπουργεία (Υγείας, Αγροτικής Ανάπτυξης) και από τον ΕΦΕΤ, η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας επιτρέπει τη μερική χρήση του νερού της ύδρευσης για χρήσεις όπως το πότισμα των κήπων, το πλύσιμο δρόμων, αυτοκινήτων και η τουαλέτα. Συνεχίζει ωστόσο να απαγορεύει ρητά την πόση του νερού και τη χρήση του για ατομική καθαριότητα και υγιεινή.

Οι πρόεδροι των δύο δημοτικών κοινοτήτων έχουν καταθέσει μήνυση κατά παντός υπευθύνου για τη μόλυνση του νερού με το βαρύ, τοξικό μέταλλο. Διεπιστημονική ομάδα, που συγκροτήθηκε στη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας, καλείται να αναζητήσει τώρα τα αίτια της μόλυνσης.
Αποτελείται από εκπροσώπους του ΙΓΜΕ, του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου και του Κέντρου Τεχνολογικών Ερευνών του ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας, υπό την επιστημονική ευθύνη του επίκουρου καθηγητή του Τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών του ΑΠΘ, Μανασσή Μήτρακα.
Ανακοίνωση
Σε επίσημη απάντησή της σε σχετικό ερώτημα της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, η ΔΕΗ διαβεβαίωσε πως ουδέποτε χρησιμοποιήθηκαν ενώσεις χρωμίου στο ψυκτικό νερό των πύργων ψύξης.
Αρμόδιοι παράγοντες της περιοχής δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο η μόλυνση να προήλθε από τις αποθέσεις τέφρας, ενώ εκφράζουν ανησυχίες πως η μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα ίσως είναι γενικευμένη και λάβει μόνιμα και μη αναστρέψιμα χαρακτηριστικά.
Υπενθυμίζεται πως με απόφαση του περιφερειάρχη Δυτικής Μακεδονίας, Γιώργου Δακή, την περασμένη εβδομάδα, απαγορεύτηκε κάθε χρήση του νερού από τις δύο μολυσμένες γεωτρήσεις των δύο οικισμών, που βρίσκονται «περικυκλωμένες» από ορυχεία εξόρυξης λιγνίτη, και σε απόσταση «αναπνοής» από τον Ατμοηλεκτρικό Σταθμό Αγίου Δημητρίου της ΔΕΗ. Η απόφαση ελήφθη μετά την ανίχνευση εξασθενούς χρωμίου και την υπέρβαση του ορίου ολικού χρωμίου στο νερό των δύο πηγών.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΙΓΝΑΤΙΑΔΗΣ
Πηγή: www.ethnos.gr

Πέμπτη 25 Ιουλίου 2013

Κι όμως αυτές είναι οι 10 ακριβότερες πόλεις

Δοκιμάστε να μαντέψετε ποια είναι η πιο ακριβή πόλη στον κόσμο. Η Ζυρίχη; Οχι. Το Παρίσι; Ούτε; Η Μόσχα; Καλή προσπάθεια, αλλά πάλι έξω πέσατε. Επειδή δεν υπάρχει καμία περίπτωση να το βρείτε, πάμε να δούμε τη λίστα με τις δέκα ακριβότερες πόλεις στον κόσμο, σύμφωνα με τα στοιχεία του πρακτορείου Mercer.
10. Σίδνεϊ, Αυστραλία
Ενοίκιο: 2.550 δολάρια
Ξένος Τύπος: 6,2 δολάρια
Καφές: 5,16 δολάρια
Βενζίνη (ανά λίτρο): 1,51 δολάρια
Η διαμονή στο Σίδνεϊ είναι αρκετά ακριβή. Η μέση τιμή για ένα καλό σπίτι με δύο κρεβατοκάμαρες είναι 2.500 δολάρια. Ακριβή είναι και η διατροφή (ένα burger και μια σόδα κάνουν 9 δολάρια), αλλά και η διασκέδαση όπου η παρακολούθηση σινεμά για δύο άτομα κοστίζει 40 δολάρια χωρίς το ποπ κορν.
9. Βέρνη, Ελβετία
Ενοίκιο: 2.687 δολάρια
Διεθνής Τύπος: 4,35 δολάρια
Καφές: 4,35 δολάρια
Βενζίνη (ανά λίτρο): 2,02 δολάρια
Η Ελβετία δεν είναι για τον οποιονδήποτε, είναι γνωστό αυτό. Ολα, από το γάλα, μέχρι τα εισιτήρια κινηματογράφου είναι ακριβά. Για τους Αμερικανούς τα πράγματα είναι ακόμα χειρότερα λόγω της ασύμφορης αντιστοιχίας του ελβετικού μάρκου με το δολάριο.
8. Ζυρίχη, Ελβετία
Ενοίκιο: 3.915 δολάιρια
Διεθνής Τύπος: 4,35 δολάρια
Καφές: 5,98 δολάρια
Βενζίνη (ανά λίτρο): 2,02 δολάρια
Ενα από τα μεγάλα οικονομικά κέντρο του κόσμου. Το ένα τέταρτο των πολιτών δουλεύει σε τραπεζικούς οργανισμούς ή επενδυτικές εταιρείες. Ο δείκτης ανεργίας είναι μόλις 3,1%. Οι ψηλοί μισθοί, πάντως, δεν δικαιολογούν ότι ένα κλαμπ σάντουϊτς κάνει 30,45 δολάρια.
7. Γενεύη
Ενοίκιο: 4,350 δολάρια
Διεθνής Τύπος: 4,35 δολάρια
Καφές: 6,52 δολάρια
Βενζίνη (ανά λίτρο): 2,02 δολάρια
Αν είστε στη Γενεύη και σας πιάσει να πάτε μια χαλαρή βολτίτσα για ένα σινεμαδάκι και λίγο junk food πρέπει να έχετε εύκαιρο ένα πενηντάρικο. Το άτομο...
6. Χονγκ Κονγκ
Ενοίκιο: 7.092 δολάρια
Διεθνής Τύπος: 3,87 δολάρια
Καφές: 5,67 δολάρια
Βενζίνη (ανά λίτρο): 2,23 δολάρια
Αν σας φαίνεται υπερβολικό το ποσό των 7.000 δολαρίων για ένα καλό σπίτι με δύο κρεβατοκάμαρες, έχετε δίκιο. Απλώς να ξέρετε πως οι τιμές φτάνουν μέχρι και τα 13,500 δολάρια...
5. Σιγκαπούρη
Ενοίκιο: 3,795 δολάρια
Διεθνής Τύπος: 3,63 δολάρια
Καφές: 4,84 δολάρια
Βενζίνη (ανά λίτρο): 1,76 δολάρια
Μία από τις πλέον ραγδαία αναπτυσσόμενες οικονομίες του κόσμου, η Σιγκαπούρη έχει ένα από τα ανώτερα κατά κεφαλήν εισοδήματα, δηλαδή 51,709 δολάρια. Δικαιολογούνται, λοιπόν, να φορολογούν με έξτρα 17% τις υπηρεσίες εστίασης.
4. Ν'Τζαμένα, Τσαντ
Ενοίκιο: 2.245 δολάρια
Διεθνής Τύπος: 6,94 δολάρια
Καφές: 3,06 δολάρια
Βενζίνη (ανά λίτρο): 0,98 δολάρια
Για να φτάσεις στην Ν'Τζαμένα πρέπει έτσι κι αλλιώς να έχεις λεφτά. Ενα ταξίδι από τη Νέα Υόρκη κοστίζει 2.500 ευρώ, σύμφωνα με το travelocity.com. Η κατάσταση δεν βελτιώνεται ούτε μόλις φτάσεις. Ενα σάντουιτς κι ένα αναψυκτικό κατά μέσο όρο κοστίζουν 25 δολάρια. Οι εφημερίδες κάνουν επτά δολάρια.
3. Τόκιο, Ιαπωνία
Ενοίκιο: 4.513 δολάρια
Διεθνής Τύπος: 5,37 δολάρια
Καφές: 6,98 δολάρια

Βενζίνη (ανά λίτρο): 1,74 δολάρια
Δεν είναι τυχαίο ότι οι Ιάπωνες είναι συνέχεια σε κίνηση και δεν πίνουν καφέ. Με επτά δολάρια δενη σου κάνει κέφι. Αφήστε που για να βρεις σπίτι στο πυκνοκατοικημένο Τόκιο πρέπει να έχεις και χρόνο – να ψάξεις – και χρήμα γιατί τα ενοίκια είναι στο Θεό.
2. Μόσχα, Ρωσία
Ενοίκιο: 4,600 δολάρια
Διεθνής Τύπος: 9,95 δολάρια
Καφές: 8,29 δολάρια
Βενζίνη (ανά λίτρο): 1,04 δολάρια
Το Μανχάταν μοιάζει φτηνό μπροστά στη Μόσχα που ένα τριάρι για μια οικογένεια κοστίζει περίπου 4.600 δολάρια. Από εκεί και πέρα, το ένα λίτρο γάλα κάνει 7,59 δολάρια και ο καφές ξεπερνά τα οκτώ δολάρια.
1. Λουάντα, Ανγκόλα
Ενοίκιο: 6,500 δολάρια
Διεθνής Τύπος: 5,42 δολάρια
Καφές: 3,88 δολάρια
Βενζίνη (ανά λίτρο): 0,63 δολάρια
Και φτάσαμε στην κορυφή όπου βρίσκεται μια αφρικανική πόλη με πολλούς ξένους – κυρίως Αμερικανούς – κατοίκους. Η Λουάντα είναι αφύσικα ακριβή αν σκεφτεί κανείς πως το 40,5%, σύμφωνα με την CIA, ζει κάτω από το όριο της φτώχειας, μην έχοντας χρήματα ούτε για τα στοιχειώδη.

Πηγή: gr.yahoo.com/

Κυριακή 21 Ιουλίου 2013

Οι 7 παγίδες της ανθρώπινης σκέψης

Ο Κώστας είναι κοντός και ντροπαλός. Το πάθος του είναι η ποίηση και τα μουσεία τέχνης. Όταν ήταν μικρός τον πείραζαν οι συμμαθητές του στο σχολείο. Πιστεύετε ότι ο Κώστας είναι (1) πωλητής ή (2) πανεπιστημιακός καθηγητής φιλολογίας;

1. Αντιπροσωπευτικότητα
Διαβάζοντας το παραπάνω η απάντηση που έρχεται πρώτη στο μυαλό είναι ότι ο Κώστας είναι πανεπιστημιακός καθηγητής φιλολογίας. Αυτό συμβαίνει διότι η εικόνα που μας δίνεται για τον Κώστα αντιπροσωπεύει την εικόνα που έχουμε στο μυαλό μας για τους καθηγητές μάλλον παρά για τους πωλητές.Αυτό, όμως, είναι λάθος διότι δεν λαμβάνονται υπόψη οι συχνότητες (frequencies) με τις οποίες απαντώνται αυτά τα δύο επαγγέλματα στον πληθυσμό. Με άλλα λόγια, υπάρχουν πολλοί περισσότεροι πωλητές στη χώρα μας παρά πανεπιστημιακοί καθηγητές φιλολογίας. Επομένως είναι κατά πολύ πιθανότερο, στατιστικώς, ο Κώστας να είναι πωλητής παρά καθηγητής. Αυτή είναι η παγίδα της αντιπροσωπευτικότητας (representativeness).
2. Υπεραισιοδοξία
Η υπεραισιοδοξία (overconfidence phenomenon) είναι, όπως φανερώνει και η ονομασία, η τάση των ανθρώπων να είναι υπέρ το δέον αισιόδοξοι στις σκέψεις και τα πιστεύω τους.
Η υπεραισιοδοξία δεν είναι απαραίτητα κάτι κακό. Κάποιες φορές μάλιστα μετατρέπεται σε αυτό-εκπληρούμενη προφητεία (self-fulfilling prophesy). Τις περισσότερες, όμως, φορές η υπεραισιοδοξία προκαλεί σπατάλη πόρων (π.χ. προσπάθεια, χρόνος, χρήμα) και οδηγεί στην απογοήτευση.
Έρευνες έχουν δείξει ότι οι περισσότεροι άνθρωποι είναι υπεραισιόδοξοι. Η υπεραισιοδοξία μπορεί να αναφέρεται στις ικανότητες του ατόμου (στις έρευνες λιγότεροι από τους μισούς ερωτηθέντες απαντούν ότι οι ικανότητές τους είναι κάτω του μέσου όρου σε θέματα όπως είναι το σεξ και η οδήγηση), στον βαθμό ελέγχου που νομίζει το άτομο ότι έχει όσον αφορά στο μέλλον ξεχνώντας την παράμετρο τύχη και, τέλος, σε ανταγωνιστικές καταστάσεις όπως είναι, π.χ., το χρηματιστήριο.
Σχετικά με το τελευταίο, ας ξεχάσουμε για λίγο το ανώριμον του ελληνικού χρηματιστηρίου, τη μηδαμινή έως ανύπαρκτη προστασία του επενδυτή, τη μάλλον θεμιτή προσπάθεια όλων αυτών των επενδυτικών συμβούλων και χρηματιστηριακών εταιρειών να προωθήσουν τις υπηρεσίες τους και ας δούμε τα γεγονότα.
Όλοι αυτοί οι σύμβουλοι προωθούν τις υπηρεσίες τους υπό την παραδοχή ότι μπορούν, χάρη στις υψηλές ικανότητές τους, να ξεπεράσουν σε απόδοση την απόδοση του Γενικού Δείκτη (ξεχνώντας βέβαια ότι για κάθε έναν που λεει «πούλησε» κάποιος άλλος λεει «αγόρασε»). Η τιμή μιας μετοχής είναι το σημείο ισορροπίας μεταξύ αυτών των δύο αντίθετων εντολών –που δίνονται όμως με την ίδια σιγουριά (υπεραισιοδοξία) από τους ειδικούς. Πολλές έρευνες έχουν δείξει ότι χαρτοφυλάκια μετοχών που επιλέγονται από τους ειδικούς δεν καταφέρνουν να έχουν απόδοση μεγαλύτερη από τυχαίως (randomly) επιλεγείσες μετοχές. Caveat emptor!
3. Διαθεσιμότητα
Ο όρος διαθεσιμότητα (availability) αναφέρεται στην τάση των ατόμων να κρίνουν την πιθανότητα εκδήλωσης μιας κατάστασης βάσει της διαθεσιμότητας αυτών των καταστάσεων στη μνήμη τους. Με άλλα λόγια, αν κάποιες καταστάσεις έρχονται αμέσως στο μυαλό μας θεωρούμε ότι είναι και συχνές.
Επί παραδείγματι, ας υποθέσουμε ότι τα media αρχίζουν αύριο να καλύπτουν με (ακόμη!) μεγαλύτερη ένταση (σοκαριστικές εικόνες, δραματική μουσική υπόκρουση, απαισιόδοξες αναλύσεις ειδικών) τις διάφορες ανθρωποκτονίες ενώ δεν δίνουν την ίδια σημασία στα αυτοκινητικά δυστυχήματα.
Το αποτέλεσμα θα είναι οι άνθρωποι να θεωρούν την πιθανότητα εκδήλωσης ανθρωποκτονιών μεγαλύτερη από ό,τι πραγματικά είναι ενώ το αντίθετο θα συμβεί για τα αυτοκινητικά δυστυχήματα. Κάτι τέτοιο βέβαια δεν ισχύει.
4. Αγκίστρωση
Η αγκίστρωση (anchoring) συμβαίνει όταν τα άτομα δίνουν μεγαλύτερη σημασία από ό,τι πρέπει στην αρχική πληροφορία που δέχονται.
Ας επιλέξουμε έναν τυχαίο αριθμό, π.χ., τον αριθμό 36. Τώρα, πιστεύετε ότι ο αριθμός των αφρικανικών χωρών που ανήκουν στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών είναι μεγαλύτερος ή μικρότερος από 36; Ποιος πιστεύετε ότι είναι ο αριθμός τους;
Προφανώς ο παραπάνω τυχαίος αριθμός δεν έχει καμία σχέση με την απάντηση στο παραπάνω ερώτημα. Κατά πάσα πιθανότητα, όμως, είχε κάποια επίδραση στην απάντησή σας. Όταν τέθηκε αυτό το ερώτημα σε έρευνες, οι ερωτώμενοι στους οποίους είχε δοθεί μεγάλος αριθμός απάντησαν ότι οι αφρικανικές χώρες που ανήκουν στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών ανέρχονται σε 45+. Αντίστοιχα, οι ερωτώμενοι στους οποίους είχε δοθεί μικρός αριθμός απάντησαν ότι ανέρχονται σε 25-.
Το φαινόμενο της αγκίστρωσης δεν έχει να κάνει μόνο με αριθμούς. Σε μια άλλη, κλασική πλέον στην κοινωνική ψυχολογία, έρευνα οι συμμετέχοντες έβλεπαν τον υπεύθυνο της έρευνας καθώς ζητούσε από ένα άτομο να γράψει ένα δοκίμιο υπέρ του Φιντέλ Κάστρο, ενώ άλλοι συμμετέχοντες τον έβλεπαν καθώς ζητούσε από ένα άλλο άτομο να γράψει ένα δοκίμιο κατά του Φιντέλ Κάστρο.
Αφότου διάβασαν το δοκίμιο υπέρ και το δοκίμιο κατά, ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να μαντέψουν την πραγματική γνώμη του γράφοντος για τον Κάστρο. Το αποτέλεσμα ήταν οι συμμετέχοντες που διάβασαν το δοκίμιο υπέρ να θεωρήσουν ότι ο συγγραφέας ήταν μάλλον υπέρ του Κάστρο και στην πραγματικότητα, ενώ αυτοί που διάβασαν το δοκίμιο κατά να θεωρήσουν το αντίθετο. Και όλα αυτά παρά το γεγονός ότι οι συμμετέχοντες γνώριζαν ότι οι συγγραφείς δεν είχαν άλλη επιλογή παρά να ακολουθήσουν τις εντολές του υπεύθυνου της έρευνας.
5. Προκατάληψη
Η προκατάληψη (motivational bias) συμβαίνει όταν οι άνθρωποι δίνουν μεγαλύτερη σημασία από ό,τι πρέπει στην προσωπική τους εμπειρία.
Για παράδειγμα, κάποιος που χάνει ένα συγγενικό του πρόσωπο σε αυτοκινητικό δυστύχημα γίνεται μετά περισσότερο προσεκτικός όταν οδηγάει. Ωστόσο, θα έπρεπε να είναι προσεκτικός εξ αρχής εφόσον γνωρίζουμε ότι χιλιάδες άτομα χάνουν τη ζωή τους ετησίως στην άσφαλτο.

Το παραπάνω είναι ένα παράδειγμα «θετικής» προκατάληψης. Υπάρχει, όμως, και η «αρνητική» προκατάληψη. Επί παραδείγματι, κάποιος καπνιστής προέρχεται από οικογένεια καπνιστών κανείς από τους οποίους δεν έχει εμφανίσει πάθηση που συνδέεται με το κάπνισμα (λ.χ. καρκίνο, καρδιακά και αναπνευστικά προβλήματα) παρά το προχωρημένο της ηλικίας τους. Σε αυτήν την περίπτωση, ο καπνιστής θεωρεί ότι, εφόσον οι δικοί του δεν έπαθαν ποτέ τίποτα, δεν θα πάθει ούτε αυτός. Αυτό όμως έρχεται σε αντίθεση με τις στατιστικές πιθανότητες να εμφανίσει κάποια τέτοια πάθηση εφόσον καπνίζει.
6. Διαιώνιση των ζημιών
Η διαιώνιση των ζημιών (sunk-cost trap) συμβαίνει όταν το άτομο έχει επενδύσει πόρους (χρήματα, χρόνο, ενέργεια) προσπαθώντας να πετύχει κάποιο σκοπό όπως είναι, π.χ., να κερδίσει στο καζίνο, να σώσει μια ερωτική σχέση που παραπαίει ή, για να δώσουμε ένα επιχειρηματικό παράδειγμα, να συνεχίζει να επενδύει σε κάποιο ζημιογόνο project το οποίο προφανώς δεν έχει πιθανότητες επιτυχίας.
Η παγίδα αυτή οφείλεται στην τάση των ανθρώπων να αποστρέφονται τις ζημίες και να προσπαθούν να έχουν κέρδη. Ωστόσο, κάποιες φορές είναι καλύτερο να σταματάμε τις ζημίες μας παρά να συνεχίζουμε να κυνηγάμε τα κέρδη χάνοντας έτι περισσότερους πόρους.
7. Επιβεβαίωση
Η επιβεβαίωση (confirmation bias) είναι η τάση να ψάχνουμε πληροφορίες που επιβεβαιώνουν την αρχική μας άποψη για κάποιο θέμα και να αποφεύγουμε πληροφορίες που δεν την επιβεβαιώνουν. Αυτό, όμως, μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να μην ανακαλύψουμε σημαντικά λάθη στην άποψή μας ή να παραβλέψουμε άλλες εναλλακτικές απόψεις που μπορεί να είναι ορθότερες.
Κλασικό παράδειγμα αποτελεί το «δίλημμα του σερβιτόρου». Ας υποθέσουμε ότι έχουμε έναν σερβιτόρο σε ένα εστιατόριο σε ώρα αιχμής. Λόγω της πολλής δουλειάς δεν μπορεί να εξυπηρετήσει άριστα όλους τους πελάτες οπότε εξυπηρετεί καλύτερα αυτούς που πιστεύει ότι θα του δώσουν καλό φιλοδώρημα. Και έτσι φαίνεται να γίνεται. Μόνο οι πελάτες που πρόβλεψε ότι θα του δώσουν καλό φιλοδώρημα το κάνουν.
Ωστόσο, ο σερβιτόρος δεν συνειδητοποιεί ότι το φιλοδώρημα μπορεί να είναι το αποτέλεσμα της καλύτερης εξυπηρέτησης που προσφέρει στους συγκεκριμένους πελάτες και άρα η έλλειψη φιλοδωρήματος από τους πελάτες που δεν εξυπηρέτησε καλά οφείλεται στην κακή εξυπηρέτηση.
Λογικά, ο μόνος τρόπος για να εξακριβώσει αν είχε δίκιο εξ αρχής είναι να μην εξυπηρετήσει καλά αυτούς που του φαίνονται ότι θα αφήσουν φιλοδώρημα και να εξυπηρετήσει άριστα αυτούς που του φαίνονται ότι δεν θα δώσουν φιλοδώρημα.

       Αθανάσιος Ρίζος , e-rooster.gr

Σάββατο 20 Ιουλίου 2013

Γιατί πετυχαίνουν οι Έλληνες του εξωτερικού, τη στιγμή που η Ελλάδα παραπαίει;

Αγγίζουμε σήμερα ένα από τα ενδιαφέροντα παράδοξα του ελληνισμού: Την ίδια στιγμή που οι Έλληνες επιτυγχάνουν εντυπωσιακά αποτελέσματα όταν εργάζονται και σταδιοδρομούν στο εξωτερικό, αδυνατούν να στήσουν ένα αποτελεσματικό κράτος και μια δίκαιη κοινωνία στην ίδια τους τη χώρα.
Δεν καταφέρνουν καν να συμβιώσουν αρμονικά. Πως εξηγείται το παράδοξο αυτό; Γιατί οι ίδιοι άνθρωποι που επιτυγχάνουν έξω αποτυγχάνουν τόσο οικτρά μέσα στην ίδια τους τη χώρα; (Mε την ευκαιρία και οδηγό πρόσφατο άρθρο του καθ. Στ. Καλύβα με τίτλο "Η φυσική επιλογή και το ελληνικό παράδοξο" στην Καθημερινή).
Μια εξήγηση είναι πως ίσως δεν πρόκειται για τους ίδιους ανθρώπους. Όπως έχουν δείξει πολλές μελέτες οι άνθρωποι που μεταναστεύουν δεν έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά με αυτούς που παραμένουν στον τόπο τους. Οι πρώτοι είναι πιο επιρρεπείς στον ρίσκο ενώ οι δεύτεροι πιο συντηρητικοί.
Μια δεύτερη εξήγηση είναι πως ούτε οι Έλληνες του εξωτερικού είναι τόσο επιτυχημένοι όσο υποστηρίζεται, ούτε οι Έλληνες του εσωτερικού έχουν αποτύχει τόσο οικτρά. Ο καθένας από μας έχει περισσότερες αρετές από όσες νομίζουμε, αλλά μόνο η επιτυχία τις φέρνει στο φως. Σύμφωνα με αυτά τα επιχειρήματα, δεν υπάρχει παράδοξο. Ωστόσο το παράδοξο, κατά γενική πεποίθηση, έχει βάση.
Η πλέον άμεση και προφανής εξήγηση έχει να κάνει με τους θεσμούς που διαμορφώνουν και καθορίζουν τη συμπεριφορά ανθρώπων και κοινωνιών.
Όμως αν το πρόβλημα βρίσκεται στους θεσμούς, τι εξηγεί την διαιώνιση των αποτυχημένων θεσμών, την στιγμή μάλιστα που η διάγνωση του προβλήματος είναι προφανής;
Η βαθύτερη εξήγηση έχει να κάνει με τα ήθη και τις αξίες, ανθρώπων και κοινωνιών που επιτρέπουν, στηρίζουν και εξηγούν τη διαιώνιση των αποτυχημένων θεσμών. Στην Ελλάδα δεν έχουμε θεσμούς γιατί δεν θέλουμε θεσμούς. Εξαντλούμαστε στα, βολικά, ήθη. Τα οποία δεν εννοούμε να αλλάξουμε. Εν προκειμένω, ας συνυπολογίσουμε ότι οι θεσμοί αλλάζουν, αν αλλάζουν, με πολύ σιγανότερους ρυθμούς από τα ήθη.
Τρία χρόνια μετά την εκδήλωση της οικονομικής κρίσης και αφού εν τω μεταξύ έχουν μεσολαβήσει δυο μνημόνια, μια επίσημη χρεοκοπία με την αναδιάρθρωση του χρέους, μια καθαίρεση πρωθυπουργού, μια δικομματική κυβέρνηση υπό τεχνοκράτη πρωθυπουργό, δυο εκλογικές αναμετρήσεις και μια τρικομματική κυβέρνηση, τίποτα δεν φαίνεται να αλλάζει στο πιο κρίσιμο πεδίο της κουλτούρας μας: Αυτό της ασύμμετρης σχέσης μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου χώρου, μεταξύ ιδιωτικής και δημόσιας σφαίρας, μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου συμφέροντος. Δεν βάζουμε μυαλό. Μοιάζει σαν να ανυπομονούμε να τελειώσει η κρίση, όχι για να συμπεριφερθούμε διαφορετικά, αλλά για να κάνουμε τα ίδια...
Πρόσφατος διάλογος μεταξύ προμηθευτή και πελάτη του:
-Πελάτης: Απόδειξη, παρακαλώ;
-Προμηθευτής: Τι να την κάνεις μωρέ την απόδειξη;
Η στρεβλή σχέση δημόσιου και ιδιωτικού, ανάγλυφη. Αν δεν υπάρχει ατομικό όφελος προς τι η έκδοση της απόδειξης; Η όποια συμμετοχή των μερών στην υποχρεωτική, νόμιμη, τυπική ολοκλήρωση της δοσοληψίας δεν εκλαμβάνεται ως ευθύνη, ως υποχρέωση, ως καθήκον, αλλά μόνο ως μία αυστηρά ατομική οικονομική συναλλαγή, ως τμήμα ιδιωτικού πάρε δώσε.
Κέρβεροι σε ό,τι αφορά τα ιδιωτικά μας, χαλαροί έως και αδιάφοροι για τα δημόσια. Το πρόσφατο επεισόδιο της μαζικής εχθρικής συμπεριφοράς μιας κοινωνίας εναντίον των φορολογικών ελεγκτών δικαιώνει την διαπίστωση του καθ. Γ. Πανούση: Ο καθένας σήμερα "αδικεί, έχοντας συνείδηση δικαίου".
Για να επανέλθουμε όμως στο ελληνικό παράδοξο, που διακρίνει τους Έλληνες σε Έλληνες Εσωτερικού και Έλληνες Εξωτερικού, παραθέτουμε την ενδιαφέρουσα ανάλυση του αμερικανού βιολόγου Eduard Wilson, η οποία επισημαίνεται από τον καθηγητή Καλύβα στο άρθρο του.
Ο Wilson υποστηρίζει ότι η ανθρωπότητα διέπεται από δυο φαινομενικά αντίρροπες δυνάμεις: η μία αφορά τη (γνωστή) φυσική επιλογή των ατόμων και η άλλη τη φυσική επιλογή των ομάδων και συλλογικοτήτων. Από τη μια μεριά τα άτομα που συμπεριφέρονται με επιθετικά εγωιστικό τρόπο αναπαράγονται με μεγαλύτερη επιτυχία, καθιστώντας έτσι μακροπρόθεσμα κυρίαρχο τον επιθετικό εγωισμό εις βάρος της αλτρουιστικής συμπεριφοράς, που σιγά αλλά σταθερά περιθωριοποιείται. Από την άλλη όμως ομάδες που αποτελούνται από άτομα που λειτουργούν με αλτρουιστικό τρόπο κατορθώνουν να επιβιώνουν με μεγαλύτερη επιτυχία σε σχέση με τις ομάδες εκείνες που αποτελούνται από εγωιστικά άτομα.
Τη σύγκρουση αυτή ανάμεσα στις δυνάμεις του εγωισμού και του αλτρουισμού μπορούμε να την παρατηρήσουμε, ακριβώς, στον τρόπο που είναι οργανωμένες οι κοινωνίες. Κάποιες κοινωνίες, όπως εκείνες της Ανατολικής Ασίας, έχουν κατορθώσει ένα τρόπο λειτουργίας που είναι ιδιαίτερα συνεκτικός, επιτυγχάνοντας κοινωνικά άλματα, αλλά καταβάλλοντας συγχρόνως ένα όχι ευκαταφρόνητο τίμημα, καθώς προάγουν έναν ισχυρότατο κοινωνικό κομφορμισμό που συνθλίβει, μαζί με τον εγωισμό, την ατομικότητα και τη δημιουργικότητα των ατόμων.
Από την άποψη αυτή το παράδειγμα των σκανδιναβικών κοινωνιών είναι χαρακτηριστικό. Εκεί έχει επικρατήσει ως κεντρική κοινωνική αξία η ιδέα πως τα άτομα δεν πρέπει να ξεχωρίζουν και πως η κοινωνία πρέπει να πατάξει την τάση των ανθρώπων για διάκριση. Πρόκειται για μια αξία που έχει κωδικοποιηθεί ως νόμος του Jante. Είναι ένα υπόδειγμα ομαδικής συμπεριφοράς το οποίο αντιτίθεται στην ατομική υπεροψία, χαρακτηρίζοντάς την ανάρμοστη και ανάξια λόγου.
Υπάρχουν δέκα κανόνες που με ελαφρούς τονισμούς δεν κάνουν άλλο από το να εκφράζουν την κυρίαρχη παραγγελία της πρότασης: "Μην νομίζεις ότι είσαι κάτι πιο σπουδαίο ή κάτι καλύτερο από εμάς". Με όρους πολιτικής οικονομίας θα λέγαμε ότι κάτω από το Jante δεν υπάρχει η "αόρατος χειρ" η οποία αυτομάτως θα μετατρέψει τον ατομικό ορθολογισμό της μεγιστοποίησης του ιδιωτικού συμφέροντος σε κοινωνικό ορθολογισμό- όφελος.
Προφανώς αυτό είχε στο μυαλό του ο Γκορ Βιντάλ όταν έγραφε: "Ως αμερικανοί έχουμε να μάθουμε πολλά από την Σκανδιναβία και πολλά να αποφύγουμε από τη Μεσόγειο".
Που καταλήγουμε; Ο Wilson υποστηρίζει πως η ανθρωπότητα πορεύεται ανάμεσα στη φυσική επιλογή των ατόμων και στη φυσική επιλογή των ομάδων και συλλογικοτήτων και πως η ανθρώπινη ιστορία δεν είναι τίποτα άλλο από την πάλη μεταξύ τους, αλλά και τη σύνθεση που προκύπτει από την πάλη αυτή.
Σύμφωνα λοιπόν με την παραπάνω θεωρία, οι Έλληνες επιτυγχάνουν έξω γιατί λειτουργώντας εγωιστικά σε κοινωνίες με ισχυρή συνοχή καταφέρνουν να προσπορίζονται σημαντικά οφέλη. Αντίθετα όταν βρεθούν μόνοι μεταξύ τους, "βγάζουν τα μάτια τους" και η ίδια αυτή εγωιστική ροπή οδηγεί αναπόφευκτα στην κοινωνική διάλυση.
Σε κατάληξη: Η πρόκληση για τις κοινωνίες με ισχυρή συνοχή είναι η ενσωμάτωση των εγωιστικών μονάδων στο αξιακό τους σύστημα χωρίς τη θυσία της δημιουργικότητάς τους, όσο για τις κατακερματισμένες κοινωνίες η πρόκληση είναι να εντοπίσουν μέσα τους τις δυνάμεις που θα οδηγήσουν στη δημιουργία των θεσμών εκείνων που θα τους εξασφαλίσουν την απαραίτητη συνοχή.


Έχουν τα Ελληνικά μέλλον σαν γλώσσα;


Το σύνδρομο του «έθνους εν κινδύνω» διατρέχει, για να μην πω καθορίζει, την Ιστορία μας. Το βρίσκεις σε εμβληματικές φράσεις -«όλα τα θεριά πολεμούν να μας φάνε και δεν μπορούνε»- σε στίχους σπουδαίων ενίοτε τραγουδιών -«η Ελλάδα που αντιστέκεται, η Ελλάδα που επιμένει»- ακόμα σε λαϊκές, παλαιότερα, λιθογραφίες, όπου η δύστηνος πατρίς εικονιζόταν καρφωμένη στον σταυρό και οι εχθροί, πρώην προστάτες-δήθεν φίλοι της, την τρυπούσαν με τη λόγχη, την κέρναγαν χολή και ξίδι… Σε εποχές ευμάρειας και κοινωνικής γαλήνης, το σύνδρομο του «έθνους εν κινδύνω» κάπως κατευνάζεται. Σε περιόδους αντιθέτως κρίσης, παροξύνεται. Τείνει να καταστεί κυρίαρχη ιδεολογία.

Στις μέρες μας, με την οικονομία και την κοινωνία να έχουν γονατίσει, είναι εντελώς αναμενόμενο οι «υπερευαίσθητες» κεραίες (εκείνες που παγίως ηδονίζονται να συλλαμβάνουν τα χειρότερα) να διαγιγνώσκουν απειλή γενικού αφανισμού. Να προφητεύουν εθνική συντέλεια. Και τι αποτελεί το άλας, μα και την αχίλλειο πτέρνα, του ελληνισμού; Η ζώσα του παράδοση. Η εδώ και τρεις -ίσως όμως και πέντε, γιατί όχι κι από τον αρχάνθρωπο των Πετραλώνων;- αδιάλειπτη συνέχειά του. Η οποία εκφράζεται κατ’ εξοχήν μέσα από τη γλώσσα.
«Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική… στις αμμουδιές του Ομήρου…» ομνύουν στον Ελύτη και παίρνουν δύναμη για να κατακεραυνώσουν πότε τις ξενόγλωσσες πινακίδες των καταστημάτων, πότε τα greekglish μίας πεπλανημένης νεολαίας, πρόσφατα δε την «ύπουλη και προδοτική» κατάργηση των φωνηέντων στο βιβλίο γραμματικής της Ε΄ και Στ΄ Δημοτικού.
Το να κατευνάσεις τους φόβους ανατρέποντας τα επιχειρήματά τους δεν είναι διόλου δύσκολο. Κατανοητή και σε ένα ενδεκάχρονο η διάκριση ανάμεσα στους πέντε φωνηεντικούς φθόγγους και στα επτά φωνηεντικά γράμματα του αλφαβήτου. Γνωστό σε όλους τους φιλολόγους το γεγονός ότι αρκετά από τα αριστουργήματα του Κρητικού Θεάτρου -ανάμεσά τους και η «Ερωφίλη» του Γεωργίου Χορτάτση- γράφτηκαν με λατινικούς χαρακτήρες δίχως αυτό να τους στερεί στο ελάχιστο την ελληνικότητά τους. Δικαιωμένη απολύτως απ’ τον χρόνο η συνήθεια της Ελληνικής (όπως και όλων των γλωσσών) να δανείζεται ξένες λέξεις, τις οποίες αφομοιώνει δημιουργικά και έτσι εμπλουτίζεται.
«Καθαρό» αίμα, «καθαρή» γλώσσα, «καθαρό» έθνος δεν υπάρχει. Οι λαοί και οι πολιτισμοί συνδιαλέγονται αέναα. Κι όσο πιο σίγουροι νιώθουν για τον εαυτό τους, τόσο πιο εύκολα ανοίγονται σε ξένες επιδράσεις.
Το ερώτημα ωστόσο δεν είναι έωλο. Στον καιρό της παγκοσμιοποίησης, της μετατροπής του πλανήτη σε ένα διαδικτυωμένο χωριό, υπάρχει μέλλον για μιαν αρχαία μεν, εμβληματική μεν, πλην «μικρή» πλέον γλώσσα, που τη μιλούν λιγότεροι από δεκαπέντε εκατομμύρια άνθρωποι; Θα επιβιώσουν για πολλές γενιές ακόμα τα Ελληνικά; Ή μήπως η ανάγκη των κατοίκων της Ελλάδας να επικοινωνούν με τον υπόλοιπο πλανήτη στη lingua franca, δηλαδή στα αγγλικά, πρόκειται να τα μετατρέψει βαθμηδόν σε όργανο εσωτερικής συνεννόησης και τελικά σε μουσειακό είδος; Πριν από λίγες μόλις δεκαετίες, σε πολλά χωριά της Αττικής μιλούσαν τα αρβανίτικα και σε εκτεταμένες περιοχές της Μακεδονίας τα ποντιακά. Η τηλεόραση θριάμβευσε εκεί όπου απέτυχαν οι απόστολοι της «εθνικοφροσύνης»: Ομογενοποίησε γλωσσικά την ελληνική επικράτεια
Το να συνειδητοποιείς τον κίνδυνο σπάνια σημαίνει ότι γνωρίζεις και πώς ακριβώς να τον αντιμετωπίσεις. Πόσω δε μάλλον όταν τα δεδομένα αλλάζουν πλέον με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Η τυπογραφία ηγεμόνευσε από το 1436 έως τις αρχές του 21ου αιώνα. Στο εγγύς μέλλον προβλέπεται ότι η ψηφιακή ενημέρωση και το «ηλεκτρονικό» βιβλίο -το e-book- θα την έχουν οριστικά εκτοπίσει, προς ανακούφισιν των δασών…
Για δύο τινά είμαι απολύτως σίγουρος:
Κανένα μέτρο γλωσσικού προστατευτισμού, αφ’ ενός, δεν πρόκειται να σώσει τα Ελληνικά. Ακόμα και εάν ετίθεντο εκτός νόμου τα Λατινικά πληκτρολόγια από τα κομπιούτερ, ακόμα και εάν απαγορεύονταν τα αγγλόφωνα τραγούδια και οι «εισαγόμενες» εκφράσεις, το ξένο θα γινόταν απλώς πιο γλυκό και οι γλωσσαμύντορες της ελληνικής θα φάνταζαν ακόμα δονκιχωτικότεροι.
Η κάθε γλώσσα, αφ’ ετέρου, κερδίζει σε ακτινοβολία (και διασφαλίζει ώς ένα βαθμό τη μακροημέρευσή της) μόνο όταν διατυπώνονται σε αυτήν ενδιαφέρουσες ιδέες και αισθήματα. Οσο πιο καινοτόμα σκεφτόμαστε στα Ελληνικά, όσο πιο αξιόλογα ποιήματα, πεζογραφήματα, τραγούδια γράφουμε, τόσο περισσότερο βοηθάμε. Αντί λοιπόν να ευλογούμε εμμονικά και να κρεμόμαστε από τα γένια του Σωκράτη και του Σοφοκλή, ας ποτίσουμε με το πιο γάργαρο δικό μας νερό το όντως πανάρχαιο δέντρο της ελληνικής μας γλώσσας

 Του Χρηστου Xωμενιδη, συγγραφέα, .kathimerini.gr

Δευτέρα 8 Ιουλίου 2013

«Υπάρχουν λεφτά» για πέταμα;

Στις σκληρές διαπραγματεύσεις με την τρόικα δυο θέματα ξεχώρισαν: Το Δημόσιο και η «μαύρη τρύπα» στον ΕΟΠΥΥ, το ακριβές ύψος της οποίας ουδείς γνωρίζει. Και αυτό είναι... «φυσικό» επακόλουθο της απίστευτης κακοδιαχείρισης και του ερασιτεχνισμού, με τον οποίο λειτουργεί ο μεγαλύτερος ασφαλιστικός φορέας της χώρας.
Παρά τις αλλεπάλληλες απογραφές κανείς δεν γνωρίζει τον ακριβή αριθμό των ασφαλισμένων, συνταξιούχων και εν ενεργεία ανά επιμέρους ταμείο. Κανείς δεν γνωρίζει το πραγματικό κόστος της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης ανά ασφαλισμένο.
Πώς λοιπόν να συμφωνήσει... ελαφρά τη καρδία η τρόικα με τις «προτάσεις» της κυβέρνησης, όταν η ανυπαρξία μητρώου ασφαλισμένων δεν επιτρέπει τον έλεγχο στις δαπάνες υγείας, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει σε έκθεση της;..
Και πώς να ελεγχθούν οι δαπάνες, όταν ο υφιστάμενος μηχανισμός ουσιαστικά είναι ανύπαρκτος, με αποτέλεσμα να έχουν εκτιναχθεί στα ύψη δαπάνες ακόμη και για υπηρεσίες που μέχρι πρόσφατα ήταν σε πολύ χαμηλά επίπεδα, με πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα το κόστος φυσικοθεραπειών.
Στον ΕΟΠΥΥ εντάχθηκαν πολλά επιμέρους ταμεία. Ωστόσο, δύο χρόνια μετά την ίδρυση του φορέα, πραγματική ενοποίηση δεν έχει γίνει ακόμη. Το ταμείο των Επιστημόνων, αρνείται να συνεργαστεί ακόμη και σε διοικητικό επίπεδο και έχει προχωρήσει σε στάση πληρωμών διαμαρτυρόμενο για την υποχρεωτική υπαγωγή του στον ΕΟΠΥΥ.
Την ίδια ώρα, όμως, ο ΕΟΠΥΥ καλύπτει τους δικαιούχους των Ταμείου Επιστημόνων, χωρίς να εισπράττει το κόστος! Είναι απορίας άξιον πώς η κυβέρνηση παραμένει σε ρόλο παρατηρητή και δεν προχωρεί στην εφαρμογή μέτρων, των πειθαρχικών και κατασταλτικών συμπεριλαμβανομένων, για να τερματίσει την «ανταρσία» των διοικήσεων εκείνων των Ταμείων που παρανομούν αρνούμενοι να εφαρμόσουν τους νόμους και έτσι προκαλούν μεγάλες ζημίες σε βάρος του Δημοσίου, σε βάρος των δικών τους ασφαλισμένων.
Ο ΕΟΠΥΥ δεν είναι σε θέση να διαπραγματευθεί τις τιμές των παρεχόμενων υπηρεσιών από τους ιδιώτες - παρόχους, με αποτέλεσμα να πληρώνει ακριβά ακόμη και μονάδες υγείας που προσφέρουν χαμηλής ποιότητας υπηρεσίες. Η περιβόητη ηλεκτρονική συνταγογράφηση περιορίστηκε στην καταγραφή στατιστικών στοιχείων, καθώς ούτε οι συμβεβλημένοι γιατροί ελέγχονται ούτε τα διαγνωστικά κέντρα.
Τι να σκεφθεί κανείς όταν μαθαίνει ότι ο ΕΟΠΥΥ δεν είναι σε θέση να διαπραγματευτεί, γιατί, μεταξύ άλλων, δεν έχουν εκδοθεί οι απαραίτητες υπουργικές αποφάσεις για την ενεργοποίηση των προβλεπόμενων επιτροπών διαπραγμάτευσης;..
Έτσι η «μαύρη τρύπα» διογκώνεται συνεχώς, οι οφειλές αυξάνονται αλματωδώς, αλλά το επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών υποβαθμίζεται.
Το πρόβλημα δεν είναι οι εμμονές της τρόικας, αλλά η ελληνική κακοδιαχείριση. Η κυβέρνηση πρέπει, εδώ και τώρα, με αποφασιστικό τρόπο να τερματίσει οριστικά το «πάρτι των τρωκτικών» που συνεχίζεται σε βάρος της κοινωνίας