WSJ: Αμφιλεγόμενοι χειρισμοί και βαριές υποχρεώσεις οδηγούν σε εκλογές ή δημοψήφισμα

Το χθεσινό άρθρο της αμερικάνικης εφημερίδας  περιγράφει και αιτολογεί τις δυσκολίες που αναμένεται να αντιμετωπίσει η ελληνική κυβέρνηση προσεχώς. Το νόημα είναι πως όσα ζήσαμε μεχρι τώρα, δεν είναι τίποτα σε σχέση με όσα έρχονται.

 Το κείμενο αναφέρει τα ακόλουθα:

Σε σχετικά πολιτισμένη ώρα, 20:30 το βράδυ της Παρασκευής, το Eurogroup των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης συμφώνησαν να επεκτείνουν το δεύτερο bail-out στην Ελλάδα, το οποίο επρόκειτο να λήξει στις 28 Φεβρουαρίου. Δεν υπάρχει εξασφαλισμένη συμφωνία. Τα δυο προηγούμενα Eurogroups είχανε τελειώσει με μια αψιμαχία μεταξύ των ελληνικών και γερμανικών κυβερνήσεων και είχανε κλονίσει τη διάθεση περαιτέρω. Ο Γερούν Ντάισελμπλουμ, πρόεδρος του Eurogroup, ξεκίνησε χθες υποβαθμίζοντας τις προσδοκίες. Αλλά μέχρι το βράδυ ήταν σε θέση να περιγράψει το αποτέλεσμα ως «πολύ θετικo». (Μια πρόσφατη επιτάχυνση των εκροών καταθέσεων από τις ελληνικές τράπεζες φαίνεται, εν μέρει, να πίεσε την Αθήνα.) Η παράταση θα πρέπει να ξεκλειδώσει τη χρηματοδότηση που χρειάζεται η Ελλάδα για να επιβιώσει μέσα στους επόμενους μήνες και, τουλάχιστον για τώρα να κατευνάσει τις φήμες για αποχώρηση από το ευρώ.

Αυτή είναι η καλή είδηση. Οι αμφιβολίες αρχίζουν με τους όρους της συμφωνίας. Μέχρι τη Δευτέρα η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να παρουσιάσει μια λίστα με τις μεταρρυθμίσεις που προτίθεται να πραγματοποιήσει σύμφωνα με τους όρους της επέκτασης bail-out. Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και  ΔΝΤ, κάποτε γνωστά ως η «τρόικα», μετονομάστηκαν τώρα σε «Θεσμούς» εξαιτίας της ελληνικής σημασιολογικής ευαισθησίας. Οι διατάξεις επιτρέπουν τουλάχιστον οι Έλληνες να διεκδικήσουν κάποια πατρότητα των πολιτικών της χώρας τους, αλλά στην πραγματικότητα είναι πιθανό να χρειαστεί να κάνουνε οδυνηρές παραχωρήσεις, όπως η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος, για παράδειγμα. Θα είναι ένα πολυάσχολο Σαββατοκύριακο στην Αθήνα.

 Αλλά η κυβέρνηση του κ Βαρουφάκη έχει επίσης ένα μάλλον ιδιαίτερο εκλογικό σώμα να ικανοποιήσει: την ελληνική κοινή γνώμη.  Ο Αλέξης Τσίπρας, ο πρωθυπουργός, εξελέγη με τη δέσμευση να σκίσει τα μνημόνια και να αφήσει πίσω τη λιτότητα. Ο κ Βαρουφάκης έχει περάσει τις τελευταίες εβδομάδες που αναζητείται μια «μεταβατική διάταξη» ως μια σαφή εναλλακτική λύση  μια επέκταση της συμωνίας. Είναι δύσκολο να ταιριάξουνε αυτές οι υποσχέσεις, με το αποτέλεσμα της περασμένης νύχτας. Η Ελλάδα δεν έχει εξασφαλίσει καμία αλλαγή στους όρους του επικού  χρέους της, το οποίο ανέρχεται σε πάνω από 175% του ΑΕΠ. Η συμπεριφορά της θα συνεχίζει να εποπτεύεται από τα όργανα που ήταν παλαιότερα γνωστά ως η τρόικα. Είναι υποχρεωμένη να απόσχει από κάθε μέτρο που θα μπορούσε να υπονομεύσει τους δημοσιονομικούς της στόχους, στοιχείο που φαίνεται να τορπιλίζει σε τεράστιο βαθμό το προεκλογικό μανιφέστο της κυβέρνησης, το οποίο περιελάμβανε κάθε είδους υποσχέσεις δαπανών.

 Για τα σκληροπυρηνικά μέλη του ΣΥΡΙΖΑ θα είναι δύσκολο να το καταπιούν αυτό, όπως και οι Έλληνες που νόμιζαν ότι είχαν ψηφίσει υπέρ της ρήξης. Η κυβέρνηση σίγουρα θα περάσει δύσκολα  προκειμένου να εξηγήσει τη συμφωνία στους ψηφοφόρους της», ήταν η ετυμηγορία του δυσάρεστου Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, υπουργού Οικονομικών της Γερμανίας και σφοδρότερου αντίπαλου της Ελλάδας στις συνομιλίες των τελευταίων εβδομάδων. Αναμένεται ο  κ Τσίπρας να κάνει πολλά από τα λίγα που η Ελλάδα ήταν σε θέση να εξασφαλίσει, συμπεριλαμβανομένης της άδειας να εκτελέσει μια ελαφρώς πιο χαλαρή δημοσιονομική πολιτική και, με λίγη τύχη, με μια απόφαση από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να επιτραπεί η χρήση του ελληνικού δημόσιου χρέους ως εγγύηση.

 Ακόμη και αν υποτεθεί ότι οι ρυτίδες μπορούν να εξομαλυνθούν, η Ελλάδα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει μια άμεση χρηματοδοτική συμπίεση. Τα κεφάλαια του bail-out μπορεί να απελευθερωθούν μόνο μετά από «επανεξέταση» των διατάξεων,  κάτι που δεν θα συμβεί πριν από το τέλος του Απριλίου. Και η Ελλάδα είναι ήδη υπό οικονομική πίεση. Πρέπει να αποπληρώσει ένα ομόλογο ωρίμανσης του ΔΝΤ ύψους € 1,5 δις (1,7 δισεκατομμύρια δολάρια) στα μέσα Μαρτίου, και τα φορολογικά έσοδα έχουν μειωθεί δραματικά κατά τις τελευταίες εβδομάδες. Οι επόμενοι δύο μήνες θα είναι επώδυνοι.

 Ωστόσο, την αναταραχή των τελευταίων εβδομάδων μπορεί να τη θυμόμαστε με νοσταλγία αναλογικά με ότι πρόκειται να έρθει. Η Ελλάδα δεν θα είναι σε θέση να επιστρέψει στις αγορές, όταν η επέκταση της συμφωνίας λήξει στο τέλος του Ιουνίου, και ως εκ τούτου θα πρέπει πριν από αυτό να εξασφαλίσει μια μακροπρόθεσμη συμφωνία χρηματοδότησης με τους εταίρους της ευρωζώνης. Οι περισσότεροι θα το αποκαλέσουν αυτό μια τρίτη διάσωση. Ο προτιμώμενος όρος του κ Βαρουφάκη είναι η αισιόδοξη έκφραση  "σύμβαση για την ανάκαμψη και την ανάπτυξη». Ανεξάρτητα από την ονοματολογία, οι όροι της συμφωνίας θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να εξαλειφθούν. Το ενδεχόμενο ότι οι Γερμανοί και άλλοι θα επιμείνουν στα μέτρα περαιτέρω στήριξης θα λειτουργήσει σε ευθεία αντίθεση με τις υποσχέσεις του ΣΥΡΙΖΑ να κόψει τα δεσμά  της Ελλάδας από τους πιστωτές της. Σε αντίθεση με το δεύτερο πακέτο διάσωσης η συμφωνία αυτή θα  "ανήκει" στον  κ Τσίπρα. Δεν θα είναι σε θέση να κατηγορήσει τον προκάτοχό του για αυτό. Και η προθεσμία έρχεται στη χειρότερη δυνατή στιγμή για τους Έλληνες, επειδή αντιμετωπίζει την εξαγορά ομολογιακού δανείου ύψους € 6.700.000.000, τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Αυτός είναι ο λόγος που αρχικά ζήτησε εξάμηνη παράταση. Ο κ Τσίπρας μάλλον θα αισθανθεί υποχρεωμένος να θέσει την έκβαση των συνομιλιών σε δημοψήφισμα, ή να προκηρύξει νέες εκλογές.

 Εν μέσω της ενασχόλησης με το ευρώ τις τελευταίες εβδομάδες, ένα σημαντικότερο νόμισμα έχει απαξιωθεί: η εμπιστοσύνη. Οι Γερμανοί και οι άλλοι ίσως περιμένανε πάρα πολλά σε  σύντομο χρονικό διάστημα από ένα κόμμα που εκλέγεται με μια σαφή υπόσχεση να σπάσει να έρθει σε σύγκορυση με τους παλαιούς τρόπους, αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ φέρει το μεγαλύτερο βάρος της ευθύνης. Έχει συμπεριφερθεί  προκαλώντας με αναφορές στο ναζιστικό παρελθόν της Γερμανίας, και έθεσε σε κίνδυνο τη σχέση με πιθανούς συμμάχους στη μάχη του ενάντια στη λιτότητα. Είναι λανθασμένος χειρισμός  στη μάχη της διάσωσης η επιλογή να "κάνει μαθήματα" στους ετιαίρους της η Ελλάδα, ενώ ζητά τη βοήθεια τους. Ως αποτέλεσμα οι συνομιλίες θα έρθουν σε πιο επώδυνο σημείο, και το περιθώριο ελιγμών θα είναι πιο περιορισμένο, από ό, τι θα ήταν διαφορετικά. Ο κ Dijsselbloem, ένας άνθρωπος που συνήθως δεν  χαρακτηρίζετει από ευγλωτία,  το εξέφρασε καλύτερα: "Η εμπιστοσύνη έρχεται με τα πόδια και φεύγει με το άλογο." είπε προχθές το βράδυ.