Η δύναμη της σπιρουλίνας

Εξαιτίας των πολυάριθμων θρεπτικών της συστατικών, η σπιρουλίνα θεωρείται τροφή πλήρης και με μοναδικά χαρακτηριστικά. Μεταξύ των άλλων, περιέχει πρωτεϊνες σε ποσοστό 55-70%, 15-25% υδατάνθρακες, 6-8% λιπαρά, χλωροφύλλη, τέσσερις διαφορετικές μοριακές μορφές β-καροτίνης και μεγάλες ποσότητες φυτοθρεπτικών, μετάλλων (σίδηρος, κάλιο, μαγνήσιο κ.ά.), ιχνοστοιχείων και βιταμινών Ε, Α, Κ και Β, συμπεριλαμβανομένης και της βιταμίνης Β12. Πράγματι, λοιπόν, η σπιρουλίνα είναι πολύ πλούσια σε πληθώρα συστατικών, που μάλιστα δεν υπάρχουν σε καμία άλλη φυτική τροφή σε τέτοια έκταση ή αναλογίες. Επιπλέον, κι αυτό είναι το πιο σημαντικό, τα συστατικά της έχουν υψηλή βιοδιαθεσιμότητα, αφομοιώνονται δηλαδή και αξιοποιούνται σε πολύ μεγάλο βαθμό από τον ανθρώπινο οργανισμό.

Οι περισσότεροι επιστήμονες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η καλύτερη ποιότητα σπιρουλίνας παράγεται στην Ελλάδα.

«Αν και λέγεται “χάπι των αστροναυτών” είναι απόλυτα φυτικό προϊόν. Σε όλο τον κόσμο υπάρχουν σήμερα 80 παραγωγοί. Η σπιρουλίνα της Νιγρίτας καλύπτει το 40% της αγοράς. Η ιδέα της καλλιέργειας της σπιρουλίνας στα Θερμά Νιγρίτας γεννήθηκε πριν από 17 χρόνια και το 1997 έγινε πράξη με τη δημιουργία της πρότυπης γεωργικής μονάδας «Άλγη», η οποία διαθέτει ένα θερμοκήπιο έκτασης 2,5 στρεμμάτων και εξειδικευμένο προσωπικό, που επιβλέπεται από ειδικούς επιστήμονες της Ακαδημίας Επιστημών της Σόφιας.

Στη Βουλγαρία γινόταν από τη δεκαετία του 1960 καλλιέργεια σπιρουλίνας, αλλά ήταν πειραματική.

Με τη βοήθεια της ηλιακής ακτινοβολίας και του διοξειδίου του άνθρακα της ατμόσφαιρας η σπιρουλίνα αναπτύσσεται σχετικά εύκολα μέσα στο υδάτινο στοιχείο, τόσο στο γλυκό νερό υποτροπικών περιοχών (π.χ. σε φυσικές λίμνες, ζεστές και υψηλής αλκαλικότητας) όσο και στο θαλασσινό. Εντούτοις, ο πιο διαδεδομένος τρόπος παραγωγής της είναι η υδατοκαλλιέργεια σε πολύ καθαρές δεξαμενές, κάτω από ειδικές περιβαλλοντικές συνθήκες. Η παραγωγή γίνεται με σύγχρονες τεχνολογικές μεθόδους, αλλά με απόλυτα φυσικούς τρόπους, χωρίς να χρησιμοποιούνται λιπάσματα, εντομοκτόνα, συντηρητικά ή γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί. Στη συνέχεια η σπιρουλίνα θερίζεται, ξηραίνεται ή υγροποιείται, τυποποιείται σε διάφορες μορφές (ταμπλέτες, κάψουλες, σκόνη, νιφάδες ή υγρό σιρόπι), συσκευάζεται και διατίθεται στο εμπόριο. Πιο σπάνια, προστίθεται ως συστατικό σε άλλες τροφές, κυρίως σε ζυμαρικά νιόκι, σάλτσες και αρτοσκευάσματα.

Η σπιρουλίνα αποτελεί βέβαια  θρεπτικά κορυφαία τροφή. Εντούτοις, συγκρίσεις και επισημάνσεις του τύπου ότι περιέχει 50 φορές περισσότερο σίδηρο από το σπανάκι ή 25 φορές περισσότερη β-καροτίνη από τα καρότα κ.ο.κ. είναι κατά βάση αποπροσανατολιστικές. Κι αυτό γιατί η σύγκριση γίνεται πάντα με σημείο αναφοράς τα 100 γραμμάρια κάθε τροφής. Όμως, 100 γραμμάρια καρότα ή συκώτι μπορούμε να φάμε όλοι, αλλά 100 γραμμ. σπιρουλίνας είναι αδύνατο να καταναλώσουμε, αφού η μέση συνιστώμενη ημερήσια δόση της είναι 2-5 γραμμ.

Σε έρευνες με ερωτηματολόγια υποκειμενικής αντίληψης κατάστασης, αρκετά άτομα αναφέρουν ότι η κατανάλωση σπιρουλίνας τούς προσφέρει μεγαλύτερη ανθεκτικότητα απέναντι σε ασθένειες, ταχύτερη ανάρρωση, περισσότερη ενέργεια, αυξημένη αντοχή και βελτίωση των σωματικών και πνευματικών επιδόσεων. Άλλα άτομα δηλώνουν ότι έχουν αποκτήσει πιο υγιή επιδερμίδα, πυκνότερα μαλλιά καιενώ κάποιοι παρατηρούν ότι η σπιρουλίνα τούς βοηθάει να ελαττώσουν την όρεξή τους και να χάσουν κιλά ή να τα διατηρήσουν ευκολότερα υπό έλεγχο, δεν είναι κάποιο «θαυματουργό προϊόν αδυνατίσματος» που κόβει την όρεξη, καίει τα λίπη ή αναγκάζει το σώμα να χάσει κιλά αυξάνοντας την ταχύτητα του μεταβολισμού. Επειδή όμως είναι μια συμπυκνωμένη τροφή με πολλές πρωτεϊνες, άφθονα χρήσιμα συστατικά και λίγες θερμίδες, η κατανάλωσή της μπορεί να βοηθήσει στην κάλυψη των αυξημένων αναγκών του οργανισμού σε περιόδους μη ισορροπημένης διατροφής, μειωμένης λήψης τροφής και περικοπής θερμίδων, όπως π.χ. κατά τη διάρκεια δίαιτας για απώλεια βάρους. Επιπλέον, σε κάποια άτομα πιθανώς συμβάλλει στη χαλιναγώγηση της πείνας, όταν αυτή οφείλεται σε μείωση της κυτταρικής ενέργειας από έλλειψη ουσιωδών θρεπτικών συστατικών.

Ταιριάζει  ιδίως σε άτομα με πολύ δραστήριο τρόπο ζωής ή έντονες σωματικές δραστηριότητες, όπως π.χ. οι αθλητές. Αλλά και όσοι δεν διατρέφονται καλά, παρουσιάζουν διατροφικές ελλείψεις, ακολουθούν εξειδικευμένα διαιτολόγια ή έχουν αυξημένες θρεπτικές ανάγκες, μπορούν να την εντάξουν στο διαιτολόγιο τους.

Σε περιόδους αυξημένης κούρασης, μειωμένης ενέργειας, υπερβολικού άγχους ή κατά την ανάρρωση έπειτα από ασθένεια αποτελεί ένα απρόσμενο στήριγμα. Είναι ένα πολύτιμο βοήθημα για όσους προσπαθούν να  αδυνατίσουν. Για τους αποκλειστικά χορτοφάγους η σπιρουλίνα χαρακτηρίζεται ως «θείο δώρο». Αυτό αιτιολογείται αφενός από την πληρότητά της σε πρωτεϊνες, αφετέρου από την υψηλή της περιεκτικότητα σε συστατικά που δύσκολα εντοπίζονται σε άλλα τρόφιμα φυτικής προέλευσης.

Η σπιρουλίνα έχει περισσότερα από 100 ωφέλιμα θρεπτικά στοιχεία, απολύτως αναγκαία για τον ανθρώπινο οργανισμό. Είναι η πλουσιότερη φυτική πηγή πρωτεϊνών. Έχει όλα τα απαραίτητα αμινοξέα που πρέπει να λαμβάνουμε καθημερινά μέσω των τροφών. Διαθέτει  παράλληλα την υψηλότερη περιεκτικότητα σε σίδηρο από όλες τις φυτικές τροφές και αποτελεί πηγή Β12, βιταμίνης που υπάρχει μόνο στις ζωικές τροφές και συνήθως παρατηρείται έλλειψή της στους αποκλειστικά χορτοφάγους.

Περιέχει τέλος πολλά φυτοθρεπτικά  με αποδεδειγμένες αντιοξειδωτικές ιδιότητες.

Η σκόνη πρωτεϊνης που βασίζεται στη σπιρουλίνα, αλλά περιέχει και επιπρόσθετα συστατικά, διαλύεται σε σκέτο νερό, χυμό ή άπαχο γάλα ή προστίθεται σε γιαούρτι και smoothies χαμηλά σε λιπαρά και θερμίδες. Το μίγμα χρησιμοποιείται κυρίως ως υποκατάστατο γεύματος, με σκοπό τον έλεγχο των προσλαμβανόμενων θερμίδων. Μπορεί επίσης να καταναλωθεί επιπλέον των καθιερωμένων γευμάτων από δραστήρια άτομα με αυξημένες ανάγκες σε πρωτεϊνες (π.χ. αθλητές) αλλά και από άτομα με ακατάστατα ωράρια για την αποφυγή παράλειψης προγραμματισμένου γεύματος ή ως γρήγορο μικρογεύμα αντί για πρόχειρο φαγητό. Θα βρείτε τη σπιρουλίνα σε φαρμακεία, καταστήματα βιολογικών προϊόντων και μεγάλα σούπερ μάρκετ τροφίμων.

Ως συμπλήρωμα διατροφής, λαμβάνονται 2-3 φορές ημερησίως στα κυρίως γεύματα. Επιπρόσθετα, οι ταμπλέτες μπορούν να κονιορτοποιηθούν και να χρησιμοποιηθούν όπως ακριβώς και η σκόνη.

Η σπιρουλίνα λαμβάνεται μαζί με τα γεύματα ή πριν από τη δραστηριότητα κατά την οποία χρειάζεστε περισσότερη ενέργεια (π.χ. γυμναστική). Επίσης, όταν νιώθετε πτώση της ζωτικότητάς σας.

Η υγρή σπιρουλίνα («σιρόπι») αναμιγνύεται σε νερό, αφεψήματα, χυμούς φρούτων ή λαχανικών και σε φυτικά ροφήματα δημητριακών (π.χ. από ρύζι), οσπρίων (π.χ. «γάλα» σόγιας) ή ξηρών καρπών (π.χ. «γάλα» αμυγδάλου). Προστίθεται επίσης σε γιαούρτι, επιδόρπια γιαουρτιού, κρεμώδη τυριά, κρύες σάλτσες για διάφορες σαλάτες και σε κρύα σιρόπια για σπιτικά παγωτά ή γλυκά.

Μπορείτε επίσης να διαλύσετε 1/2-1 κουταλάκι του γλυκού σκόνη σπιρουλίνας σε χυμούς φρούτων ή να την προσθέσετε σε ομελέτες, δημητριακά πρωινού, σούπες ή σε κρύες σάλτσες για σαλάτες λαχανικών, ζυμαρικά, θαλασσινά ή ψάρια. Όταν χρησιμοποιείται στο μαγείρεμα, η σπιρουλίνα πρέπει να προστεθεί στο τέλος του, γιατί οι υψηλές θερμοκρασίες καταστρέφουν μέρος των συστατικών της.

Για την ελάττωση της όρεξης, καταναλώνεται 30-45 λεπτά πριν από τα κυρίως γεύματα μαζί με 1,5-2 ποτήρια νερό ή μεταξύ των γευμάτων, όταν αισθάνεστε έντονη πείνα.

Η σπιρουλίνα δεν αποτελεί πανάκεια που θα λύσει ως διά μαγείας όλα τα διατροφικά μας προβλήματα. Αποτελεί όμως μια πολύτιμη τροφή και ένα φυσικό συμπλήρωμα που στο πλαίσιο ενός σχετικά ισορροπημένου διαιτολογίου μας προσφέρει το «κάτι επιπλέον» που όλοι αναζητάμε, ένα κάποιο πλεονέκτημα. Με αυτό το σκεπτικό, και χωρίς βέβαια να περιμένουμε θαύματα, η σπιρουλίνα μπορεί να συμβάλει με ασφάλεια στην ενίσχυση του οργανισμού, στην αύξηση της ενεργητικότητας, στον έλεγχο του σωματικού βάρους και στη διατήρηση ενός καλού επιπέδου υγείας.