Το Ευρώ ήταν ο Δούρειος Ίππος των μεγάλων συμφερόντων

Πολλοί είναι αυτοί που πιστεύουν πως η αλλαγή νομισματικής μονάδας και η χρήση του Ευρώ είχε καταστροφικές συνέπειες για την ελληνική αγορά. Καθώς, η έλλειψη συγκεκριμένης αίσθησης για την αξία του, αποτέλεσε ευνοική συνθήκη για τους κερδοσκόπους. Αν και τα στοιχεία που ακολουθούν, δεν προέρχονται από επίσημες πηγές, ωστόσο δύσκολα όσοι ζήσαν τότε και θυμούνται καλά, θα αμφισβητήσουν την αλήθεια τους. Χωρίς να είναι μέχρι το ακέραιο αυτά που αντιστοιχούν στα τότε νούμερα, διαφέρουν ελάχιστα από τους πραγματικούς αριθμούς.

Μια πρόχειρη σύγκριση τιμών που έκανα ανάμεσα στο 2000 και το 2011 μάλλον εξοργίζει. Ενδεικτικά αναφέρονται τα ακόλουθα είδη:

Προίόν	Τιμή το    2000 σε    Δρχ	Τιμή το2011 σε Ευρώ/Δρχ
Φραπέ	750 Δρχ	3,5 Ε ή 1192,62 Δρχ
Καρπούζι	20 Δρχ/κιλό	0,2 E ή 68 Δρχ/κιλό
Ντομάτα	120 Δρχ/κιλό	1,5 E ή 540 Δρχ/κιλο
Ψωμί	160 Δρχ/κιλό	1,E ή 340 Δρχ/κιλο
Πορτοκάλια	90 Δρχ/κιλό	0.9Ε ή 360,67 Δρχ/κιλό
Πατάτες	60 Δρχ/κιλό	0.6Ε ή 204.45 Δρχ/κιλό
Μήλα	120 Δρχ/κιλό	1,5 E ή 540 Δρχ/κιλο
Λάδι	1200 Δρχ/Λίτρο	5,6 Ε ή 1908 Δρχ/κιλό

Αν πάλι παίρναμε ως παράδειγμα τις τιμές των ακινήτων, τότε το 2000 θα μπορούσε να αγοράσει κανείς με 30,475,000 δρχ ένα νεόκτιστο διαμέρισμα 100τμ σε μια θεωρητικά μέση προς καλή γειτονιά της Αθήνας ή της Θεσσαλονίκης. Αυτό σημαίνει πως έπρεπε να ξοδέψει περίπου 100,000 ευρώ. Σήμερα, το ίδιο διαμέρισμα στοιχίζει περίπου 270,000 ευρώ.

Βέβαια, αυτή η διαφορά φαίνεται λιγότερο σημαντική αν συγκρίνουμε τον μέσο και τον βασικό μισθό ανάμεσα στα δυο έτη: Υπολογίζω πως ο μέσος μισθός πριν 11 χρόνια ήταν 250,000 δρχ, δηλαδή 733 ευρώ. Αν υποθέσουμε πως ο μέσος μισθός σήμερα είναι 950 ευρώ, τότε στη δεκαετία που μας πέρασε αυξήθηκε περίπου κατά 15% ως 20%. Οι τιμές των βασικών αγαθών όμως συγκριτκά με αυτό εκτροχιάστηκαν. Ο βασικός μισθός λίγο πριν την είσοδο στο Ευρώ ήταν γύρω στις 120000 δρχ ή 340 Ευρώ. Όπως λοιπόν στα είδη πρώτης ανάγκης, έτσι και στον βασικό μισθό υπήρξε σημαντική άνοδος.

Αλλά η διαφορά τότε με τώρα είναι απογοητευτική, αν αναλογιστούμε σε πόσους μισθούς αντιστοιχεί ένα διαμέρισμα και πόσο μίκρυνε η αγοραστική αξία του μισθού, εφόσον κατανοήσουμε ότι οι τιμές βασικών ειδώνοδηγούν σε δαπάνες που  αντιστοιχούν σε αξιοσημείωτο ποσοστό του.

Ο τρόπος που εισχώρησε το ευρώ στη ζωή μας, ήταν μάλλον ύπουλος. Στην Αμερική το δολλάριο δεν διαφέρει ούτε στο μέγεθος, ούτε στο σχεδιασμό με το εκατοσταδόλλαρο. Ο Αμερικανός εκτιμά το ένα δολλάριο και οι αυξήσεις του στα προϊόντα παίζουν με τα σεντς. Ο Έλληνας, είχε συνηθίσει ότι τα κέρματα ήταν ευτελούς αξίας. Έτσι όταν σχεδιάστηκε το κέρμα των δύο ευρώ, ο Έλληνας είχε την αίσθηση ότι ήταν σαν το κατοστάρικο. Αλλά στην πραγματικότητα ήταν ένα πεντακοσάρικο και δύο κατοστάρικα. Ήταν παγίδα, το ότι οι εφτακόσιες δραχμές μας, σχεδιάστηκαν σε κέρμα. Ο τριπλασιασμός και τετραπλασιασμός των προϊόντων κατάφερε να περάσει ύπουλα και γρήγορα στη συνείδησή μας.

Δίναμε δηλαδή ένα κέρμα των τριακοσίων σαράντα δραχμών για να αγοράσουμε ένα αναψυκτικό που είχε εξήντα δραχμές πιο πριν, και ντρεπόμασταν να πάρουμε τα ρέστα που αντιστοιχούσαν πλέον στην συνολική του αξία προ ευρώ (20 λεπτά του ευρώ). Πίναμε ένα καφέ που αυτομάτως κόστιζε την τριπλή αξία σε ευρώ, και αφήναμε φιλοδώρημα δυο φορές το κόστος του καφέ όταν τον πληρώναμε σε δραχμές.

Άλλη απάτη υπήρξε και το χαρτονόμισμα των πέντε ευρώ. Ένα γελοίο και «φτωχό» χαρτονόμισμα, υπήρξε ύπουλος εχθρός της τσέπης μας. Το ποσό αυτό που αντιστοιχεί σήμερα στο ένα τέταρτο του ημερομισθίου, σαν χαρτονόμισμα, μας ήταν ασήμαντο. Το θέμα είναι πως οι χίλιες επτακόσιες δραχμές το 2002, ήταν σπουδαίο ποσό. Δεν του είχαμε δώσει τον απαιτούμενο σεβασμό γιατί ήταν σχεδιασμένο εξ αρχής να μας φαίνεται ασήμαντο. Πιο μικρό  από το γνωστό μας πριν πενηντάρικο και τυπωμένο σε κακής ποιότητας χαρτί, ώστε να «χαλάει» από τη χρήση. Εξυπηρέτιισε τους σκοπούς των κεφαλαιούχων που μας κάνουν φτωχότερους.
Τη στιγμή που οι αυξήσεις του 10% στο ψωμί, που από 100 δραχμές θα το αγοράζαμε 110 δρ. μας έκαναν να επαναστατήσουμε, και να σημάνει συναγερμός, αυτός ο συναγερμός δεν χτυπούσε κατά την αλλαγή της δραχμής σε ευρώ, γιατί δεν μπορούσαμε να αντιληφθούμε το μέγεθος της απάτης και της ασυδοσίας που γινόταν εις βάρος μας

.Εκείνο, που αξίζει να τονιστεί είναι το κατά πόσο ισχυροποιήθηκε η θέση των τραπεζών, των ιδοκτητών μεγάλης ακίνητης περιουσίας και των εργολάβων. Οι τιμές των ακινήτων με βάση όσα προαναφέρθηκαν, ανέβηκαν σχεδόν 200%. Γεγονός που αύξησε κατακόρυφα την αξία της περιουσίας σε ακίνητα, μεγάλο ποσοστό της οποίας ανήκει σε τράπεζες αλλά και στο ίδιο το κράτος. Επίσης, η αύξηση οδήγησε πολλούς αγοραστές στην ανάγκη σύναψης δανείου, οφελώντας με έναν ακόμα καίριο τρόπο τα πιστωτικά ιδρύματα και οδηγώντας στο άνοιγμα ενός κερδοφόρου τομέα της αγοράς. Σήμερα θεωρείται δύσκολο να προσπαθήσει το κράτος να ρίξει τις τιμές αυτές καθώς αυτό θα σήμαινε συρρίκνωση της ίδιας της περιουσίας του, της περιουσίας των τραπεζών, ακόμα και της περιουσίας πολλών πολιτικών. Φυσικά, είναι φανερές οι συνέπειες από την υπερτίμηση που με τα υψηλά ενοίκια, συμβάλλουν στην διόγκωση του λειτουργικού κόστους των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και αναστέλλουν την επιχειρηματικότητα.

Κοντά σε αυτούς βρήκαν την ευκαιρία να ανεβάσουν τις τιμές τους και διάφοροι κλάδοι του χοντρικού εμπορίου, αναδεικνύοντας και άλλες διαρθρωτικές αδυναμίες του ελληνικού οικονομικού συστήματος, που χαρακτηρίζεται από τα ολιγοπώλια. Οι μόνοι πρόσκαιρα κερδισμένοι από τους μικρούς ήταν μάλλον οι πωλητές των λαικών αγορών. Αλλά και σε αυτό τον κλάδο χαμένοι ήταν οι αγρότες που δυστυχώς εδώ και χρόνια λειτουργούν με ένα τρόπο αποκομμένο από την αγορά.

Αν λοιπόν κάποιος κατέληγε στο συμπέρασμα πως η λύση είναι να βγούμε από το ευρώ, τότε θα είχε διαπράξει σφάλμα και πάλι. Η ισοτιμία που υπολογίζεται σήμερα, ανάμεσα σε ευρώ και δραχμή προκαλεί ίλλιγο. Οι αναλογίες θυμίζουν πολεμικές περιόδους,  Αν είναι να κάνουμε ότι πρέπει για να διορθώσουμε την κατάσταση τότε πρέπει πρώτα να δούμε ποιοί ευνοήθηκαν πιο πολύ από όλους αυτά τα χρόνια και σε αυτούς να πέσει το βάρος.